Maxim Roos - Virtual Reality is geen nieuwe uitvinding. VR-therapieën om beter om te kunnen gaan met  arachnofobie (angst voor spinnen) en  hoogtevrees waren al in zwang in 1997, respectievelijk 1995.

De grafische beperkingen van de toenmalige computers en beeldschermen maakten de ervaring voor de cliënten echter niet minder realistisch. Wij gaan dan ook dieper in op de historie van Virtual Reality Exposure Therapy (VRET), door de casus van juffrouw Muffet te behandelen. Samenwerkings- verbanden tussen specialisten onderling in verband met deze behandeling kunnen opgezocht worden door de bronnen te raadplegen.

De eerste cliënt van onderzoekers Albert Carlin en Hunter Hoffman -beiden verbonden aan de Universiteit van Washington in Seattle- , was juffrouw Muffet. Zij opperde om deel te nemen aan deze therapie aangezien zij aan haar 20 jaar durende spinnenfobie behoorlijk wat obsessief compulsieve gedragspatronen had overgehouden: Zij rookte haar auto uit met pesticiden, stopte gewassen kleding in een plastic zak, plakte elke avond haar slaapkamerramen af met ducttape,  en vermeed routes waar spinnen zouden kunnen opdoemen.

Voorafgaand aan de VR-behandeling vulde de patiënt een vragenlijst voor haar spinnenangst in..

Een vergelijkingsgroep van 280 psychologiestudenten kreeg dezelfde lijst voorgeschoteld. Zij volgden geen behandeling en gaven hun beoordeling één keer.  Aanvankelijk had één student een hogere score voor arachnofobie dan juffrouw Muffet, maar na haar therapiesessies waren dit er maar liefst 80. 

De 12 VR-therapiesessies van een uur per week gedurende drie maanden in het UW Human Interface Technology-laboratorium (HITLab) in Seattle werden geleidelijk opgebouwd.  juffrouw Muffet baande zich eerst angstvallig een weg door de digitale wereld. Haar voortgang werd echter nauwlettend gevolgd via een monitor door Albert en Hunter.

In latere sessies werd ze aangemoedigd om de virtuele spin -soms inclusief web- met haar cyberhand op te pakken. Soms manipuleerde de onderzoeker de bewegingen van de spin door deze bijvoorbeeld te laten springen (territoriaal gedrag), in een keukenkast te plaatsen of vanaf het plafond naar beneden te laten glijden. Uiteindelijk lukte het juffrouw Muffet om een door Hunter gemaakte Zwarte Weduwe met bijbehorend 3D-web  vast te houden zonder in paniek te raken. Ze trok in eerste instantie zelfs de poten er per ongeluk af, en deed dit naderhand opzettelijk op verzoek van de onderzoeker.

(De geleedpotige deed haar denken aan  haar hieronder beschreven nachtmerrie) De  virtuele dieren werden steeds realistischer, omdat de techniek ook niet stilstond: een grote bruine spin van foto-kwaliteit werd geproduceerd  door Scott Rousseau en Ari Hollander. (zie www.imprintit.com), en werd opnieuw geanimeerd door Duff Hendrickson).

Therapietrouw

Juffrouw Muffet had een immer terugkerende nachtmerrie over spinnen, maar na haar tweede sessie  kon ze met de spinnen praten en ze zelfs uitschelden."Voel je niet slecht dame, wij laten iedereen schrikken", zei hun sigaar rokende leider. Waarop Moffet antwoordde "STOP ERMEE".

Dit omslagpunt was het bewijs dat dat de therapie hielp. Ze begon weer grip op haar leven te krijgen.

Na diverse behandelingen, waarbij ze op geen enkele spin gerelateerde  situatie angstvallig reageerde keerde de nachtmerrie terug met spinnenwebben, maar zonder spinnen 

Geavanceerde behandelingen

Om zeker te weten dat Moffet compleet van haar angsten was verlost werd zij blootgesteld aan zogenaamde Mixed Reality, een combinatie van de virtuele en de echte wereld. Omdat tastbare feedback vanuit de virtuele ruimte gedurende deze therapiesessies nog in de kinderschoenen stond werd er een speelgoedspin gebruikt om de suggestie te wekken dat het dier echt werd aangeraakt.

Ze kon de virtuele spinnen ook platdrukken met een Mixed Reality pingpongbatje, waardoor ze begon te trillen, zweten, een droge mond kreeg en bijna in tranen uitbarstte. 

(Zie www.hitl.washington.edu/people/hunter/). Dat dit succes niet op zichzelf staat bewijst een gelijksoortig gecontroleerd experiment met 36 deelnemers. (Zie de bronnen /referentielijst).

Haar vooruitgang was echter van dien aard dat ze nieuwe hobby's , zoals kamperen heeft opgepakt.     

De cirkel kwam zelfs rond: ze speelde de hoofdrol in het programma SPIDERS! van Scientific American Frontiers over SPIDERWORLD, ontwikkeld door Hoffman en Carlin. Bekijk de documentaire door HIER te klikken en scoll op de site naar "arachnofobie". (Zie de link naar afb. 1)

In de volgende ‘aflevering’ gaan wij verder in op de VR-historie door de casus van Christopher Klock (of kortweg Chris)aan te kaarten die zijn toevlucht nam tot een VRET om van  zijn acrofobie (hoogtevrees) af  te komen om te zien of er een verschil is tussen mannen en vrouwen op het gebied van fobieën.    

Maxim Roos.

---

Bronnen:

  • https://www.researchgate.net/figure/VR-environment-used-for-exposure-treatment-of-arachnophobia-source_fig4_221909811: VR-environment used for exposure treatment of arachnophobia
  • (source: www.hitl.washington.edu) Case example (from Carlin et al., 1997)
  • Hoffman, Garcia-Palacios, Carlin, Furness, III and Botella, (2003).
  • Garcia-Palacios, A, Hoffman, HG, Kwong See, S, Tsai, A, Botella-Arbona, C.  Redefining therapeutic success with VR exposure therapy.  CyberPsychology and Behavior 2001;4:341-8.
  • Hoffman, HG, Garcia-Palacios, A, Carlin, C, Furness, TA III, Botella-Arbona, (2003).
  • Interfaces that heal: Coupling real and virtual objects to cure spider phobia.  International Journal of Human-Computer Interaction, 2003;16:283-300.
  • Garcia-Palacios, A, Hoffman, HG, Carlin, C, Furness, TA III, Botella-Arbona, (2002).  Virtual reality in the treatment of spider phobia: A controlled study.  Behaviour Research and Therapy, 2002;40:983-993

Tags bij dit artikel:


Artikelen met gelijksoortige tags:


Gegevens bij dit artikel:

  • Fotograaf of fotobureau: : INGImages
  • Datum: 04 dec 2020
  • Naam blogger: Maxim Roos

Aanmelden e-mail nieuwsbrief

ZorgKrant.nl is een initiatief van de stichting Care Net Holland!