Maartje Goverde - Voor collega’s in de jeugdzorg of de geestelijke gezondheidszorg vertel ik niks nieuws: de cliënten op de afdeling die het meeste lawaai maken, krijgen ook de meeste aandacht.

We willen niet dat het zo gebeurt, want de stillere mensen verdienen minstens net zo veel aandacht. Maar dit is hoe het gaat; lawaai betekent gedoe, en soms ook gevaar voor de cliënt zelf of voor anderen. Gedoe willen we oplossen, en gevaar al helemaal. In de maatschappij gaat het net zo – da’s niet zo gek, want menselijke patronen zijn menselijke patronen, waar je ook bent. Wie in de maatschappij lawaai maakt krijgt aandacht van de pers, en wie aandacht krijgt in de pers, krijgt aandacht van de politiek. Hoe meer lawaai, hoe meer aandacht je krijgt, en als je eenmaal in het middelpunt hebt gestaan, keer je daar ook veel makkelijker in terug – precies zoals het ook op een afdeling gaat. De scheidslijn tussen mensen die in een instelling verblijven en mensen die daar niet zitten, is niet zo groot als je zou denken. Maar goed; da’s iets voor een andere keer.

Het gezegde is niet voor niks: brutalen hebben de halve wereld. En als de brutalen niet alleen brutaal zijn, maar ook iemands veiligheid in gevaar brengen, dan is de vraag: wat doe je ermee? De realiteit is dat we meestal kiezen voor nu eerst de rust terugbrengen, en dan later ‘wel verder zien’. Eerst iemand kalmeren, of desnoods in een isoleercel plaatsen, en daarna verder kijken. Ofwel: eerst mensen vragen van het museumplein of uit het vondelpark te gaan, en ze desnoods door de ME weg laten vegen, en dan verder kijken. Het punt is dat het ‘verder kijken’ vaak niet veel verder komt dan bestraffen, of nogmaals dringend verzoeken om het niet meer te doen. Een strenge  ‘Foei’, zeg maar. En zowel straffen als ‘Foei’ werken niet.

Het namelijk zo dat mensen niet voor niks gedoe veroorzaken. Er is altijd een reden, en lang niet altijd is die zomaar duidelijk. Schijn bedriegt; mensen zijn zelden precies hoe ze lijken te zijn. Wie goed kijkt en luistert kan het zien en horen. Willem Engel, bijvoorbeeld, zei laatst dat zijn weerstand tegen de staat naast corona minstens net zo hard vanuit zijn persoonlijke ervaringen komt: zijn familie heeft het al generaties lang aan de stok met de overheid. Viruswaarheid is voor hem minstens net zo hard een middel om zijn persoonlijke vete uit te vechten, als dat het in het landsbelang is. Minstens.

Niks is wat het lijkt, en degene met de grootste mond krijgt de meeste aandacht. Anders dan op een afdeling, maakt het in de gewone wereld eigenlijk niet uit of ze hun zin krijgen of niet; als ze het niet krijgen, blijven ze doorsteggelen. Net zo lang tot ze alsnog iets voor elkaar krijgen. Maar als ze hun zin wèl krijgen, is dat vaak net zo hard een reden om door te gaan, en te kijken of er nog meer winst te behalen valt. Linksom of rechtsom leidt het tot weinig opbouwends, en blijf je als maatschappij zitten met gedoe. Dat is niet gek, want zo’n strijd gaat uiteindelijk niet om ‘je zin krijgen’; het gaat vooral om wat eronder zit. Als het coronavirus niet was gekomen had Willem wel iets anders gevonden om met de staat te vechten. Zolang je onderliggende motieven negeert, zijn er vooral verliezers.

Daarnaast geldt nog iets anders: wie de stille meerderheid negeert speelt z’n vijand in de hand. De stille meerderheid houdt niet van strijd – anders maakte ze wel lawaai, nietwaar? De oplossing voor verbetering ligt bij de grote bescheiden groep mensen; diegenen onder ons die netjes op hun beurt aan het wachten zijn. En weet je wat het is? Het probleem ontstaat bij de schreeuwers, maar de uitweg ligt bij de allergrootste groep: de stille meerderheid. De mensen die bereid zijn een eerlijk gesprek te voeren, over wat er onder de oppervlakte speelt. Omdat verreweg de meesten van ons bereid zijn zich in te zetten en het land weer samen op te bouwen. Het zou fijn zijn als onze landsleiding daar het voortouw in zou nemen. En tot die tijd? Laten we samen maar vast beginnen. Elke dag iets goeds doen, hoe klein ook. Al onze kleine beetjes maken straks één groot geheel. Want weet je wat?

Onze toekomst is al begonnen.

En het is aan ons of we mee mogen doen.

Maartje Goverde

Bestuurder & psychiatrisch verpleegkundige Stichting Uitblinkers Coach, spreker, (v)blogger en auteur ‘Interactiekracht - gezond gedrag en eigen regie in psychiatrie en jeugdzorg’


Tags bij dit artikel:


Artikelen met gelijksoortige tags:


Gegevens bij dit artikel:

  • Fotograaf of fotobureau: : INGImages
  • Datum: 06 mrt 2021
  • Naam blogger: Maartje Goverde

Aanmelden e-mail nieuwsbrief

ZorgKrant.nl is een initiatief van de stichting Care Net Holland!