Staatssecretaris Van Rijn: ‘De meest kwetsbare mensen in onze samenleving moeten altijd verzekerd zijn van goede zorg. Met de Wet langdurige zorg (Wlz) regelen we die zorg en het recht op een plek in een instelling, wanneer thuis wonen niet langer meer gaat.’

De Wlz is aan de Tweede Kamer verzonden.

Sluitsteen van de hervorming

De Wlz sluit aan op de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Zorgverzekeringswet (Zvw). De Wmo is gericht op participatie en regelt hulp en ondersteuning, toegesneden op de persoonlijke omstandigheden van mensen. De Zvw regelt de medische zorg gericht op genezing bijvoorbeeld via het recht op wijkverpleegkundige zorg. De Wlz garandeert passende zorg en een veilige woonomgeving. Wanneer dat in de thuissituatie niet langer gaat: dan is er altijd plek in een instelling. Eerder was al toegezegd dat wie nu in een instelling verblijft zijn recht op verblijf behoudt.

Zware zorg blijft verzekerd

De Wlz is bedoeld voor mensen die vanwege een (somatische of psychogeriatrische) aandoening, beperking (verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke) handicap een blijvende behoefte hebben aan permanente toezicht en zorg. De wet vervangt de AWBZ en streeft die op een aantal belangrijke punten voorbij, omdat:

• voor cliënten meer rechtszekerheid wordt gecreëerd via het vastleggen van het verzekerd pakket en de zorginhoudelijke toegangscriteria op wetsniveau (in de AWBZ was dit in lagere regelgeving vastgelegd);
• de zorgplanbespreking wettelijk verankerd wordt, waardoor de wensen, mogelijkheden en behoeften van de cliënt meer centraal komen te staan in de zorgverlening en er meer nadruk komt op de betrokkenheid van het sociale netwerk van de cliënt;
• het persoonsgebonden budget (pgb) en het volledige pakket thuis (vpt) als volwaardige leveringsvormen in de wet worden vastgelegd, waardoor de keuzevrijheid van de cliënt wordt versterkt;
• de eisen die gesteld worden aan het pgb en vpt worden aangescherpt waardoor er meer waarborgen zijn dat de zorg buiten de instelling verantwoord is.

Zeggenschap cliënt en mantelzorger

Als zorg thuis niet meer gaat, moeten naasten ook betrokken kunnen blijven bij de zorg voor partner, familie of vrienden. Die weten vaak het beste hoe iemand is en wat goede zorg voor hun naaste betekent. Het bespreken van een zorgplan wordt daarom wettelijk vastgelegd. Cliënt en mantelzorger kunnen daarmee veel meer zelf aangeven wat zij van goede zorg verwachten.

Geen indicatiebureaucratie

In plaats van meer regels komt er ruimte voor de mensen die cliënten kennen en zien: zij kunnen daardoor meer tijd aan zorg besteden. De Wlz regelt wel de toegang tot zorg in een instelling of een volledig pakket thuis. In de toekomst wordt gewerkt met zorgprofielen die de zorgprofessional meer ruimte geven. De huidige systematiek van indiceren in Zorgzwaartepakketten (ZZP’s) brengt veel ergernis en bureaucratie met zich mee. Verplegend personeel zit straks niet langer vast aan door indicaties voorgeschreven zorg. Ook hoeft niet bij iedere verandering in de zorgbehoefte een nieuwe indicatie aangevraagd te worden.

Thuis of in een instelling

Cliënten in de Wlz hebben recht op een plek in een instelling, maar thuis (blijven) wonen kan ook. Voorwaarden daarvoor zijn dat het verantwoord is en de kosten niet hoger zijn dan de opname in een instelling: ‘Soms is opname in een instelling de enige optie. De Wlz regelt ook dan de kwaliteit van zorg. Je hoeft niet altijd thuis te wonen om je ergens zo thuis mogelijk te voelen’, aldus Van Rijn.