Berno van Meijel is de eerste hoogleraar GGZ-verpleegkunde in Nederland, een bijzondere mijlpaal. Op woensdag 8 april houdt hij zijn inaugurele rede Kleurrijke perspectieven. Notities over de GGZ-verpleegkunde.

De GGZ-verpleegkunde is een vakgebied in ontwikkeling met nog maar een korte wetenschappelijke traditie. Desondanks is de academisering van het vakgebied de laatste jaren in een stroomversnelling gekomen. Daarbij zoekt de GGZ-verpleegkunde haar plaats binnen de dominante wetenschappelijke paradigma’s, met name de positivistische en de fenomenologische wetenschapsbenadering. Er wordt een pleidooi gehouden om het onderzoek binnen de GGZ-verpleegkunde vanuit beide paradigma’s op te zetten.

Van buitenaf en van binnenuit

Het positivistische paradigma is van nut om ‘van buitenaf’ de objectieve realiteit te aanschouwen, met als doel om vooral via kwantitatieve methoden de werkelijkheid te beschrijven, associaties te bestuderen en om effecten van interventies in kaart te brengen. Het fenomenologische paradigma is van nut om ‘van binnenuit’ de subjectief ervaren werkelijkheid van patiënten met behulp van kwalitatieve onderzoeksmethoden te onderzoeken, om vanuit deze kennis patiëntgerichte interventies te kunnen ontwerpen die aansluiten bij de beleving en behoeften van patiënten. Dit methodologische pluralisme draagt ertoe bij dat uiteenlopende vraagstellingen die relevant zijn voor de GGZ-verpleegkunde bestudeerd kunnen worden. Daarmee kan het vakgebied van de GGZ-verpleegkunde maximaal tot ontwikkeling worden gebracht.

Binnen het onderzoeksprogramma van de leerstoel GGZ-verpleegkunde neemt het concept ‘zelfmanagement’ een belangrijke plaats in. Er wordt kennis gegenereerd en er worden interventies ontwikkeld die bijdragen aan het door patiënten zo goed mogelijk omgaan met de gevolgen van de psychische aandoeningen en het bevorderen van hun psychische en somatische gezondheid.

Berno van Meijel

Dr. Berno van Meijel is lector bij Hogeschool Inholland en per 1 oktober benoemd tot bijzonder hoogleraar GGZ-verpleegkunde bij VUmc te Amsterdam. Hij is ook betrokken bij de academische werkplaats herstel en rehabilitatie van GGZ inGeest. Herstelondersteunende zorg ligt voor een belangrijk deel binnen het domein van de GGZ-verpleegkunde. De samenwerking tussen de academische werkplaats en Van Meijel biedt dan ook nieuwe kansen om het verpleegkundig vak op dit thema verder te professionaliseren.