Dat komt omdat mensen -als er parkjes, winkels of het zwembad dichterbij zijn- eerder geneigd zijn de fiets te pakken, of te gaan lopen. Dat geldt dan weer niet voor ongezonde eettentjes; als mensen zich bewust zijn van het aanbod van fast food in de buurt, dan eten ze ook meer fast food. Maar ook sociale contacten in de buurt, de prijs van eten en beleid om actief transport te bevorderen hebben een invloed op leefstijl en gewicht. Kortom: waar je woont bepaalt (mede) het risico op overgewicht en obesitas. Dat blijkt uit het onderzoek van gezondheidswetenschapper Joreintje Mackenbach. Deze resultaten leveren een belangrijke bijdrage aan Dag van Obesitas op dinsdag 11 oktober. Op deze dag wordt er aandacht gevraagd voor het groeiende probleem van overgewicht en obesitas, en worden overheden opgeroepen om actie te ondernemen. Mackenbach promoveert 10 oktober bij VUmc.

Met dit onderzoek van Mackenbach wordt voor het eerst op structurele wijze de invloed van buurtkenmerken op overgewicht in kaart gebracht. Het meeste onderzoek tot op heden uitgevoerd komt uit Amerika en Australië. Met behulp van data uit het Europese SPOTLIGHT (Sustainable Prevention of Obesity through integrated strategies) project toont Mackenbach nu aan welke kenmerken van de fysieke, sociale, economische en politieke omgeving gerelateerd zijn aan overgewicht.

Slechte bereikbaarheid van faciliteiten zoals supermarkten, parkjes en recreatiemogelijkheden blijken gerelateerd aan een ongezondere leefstijl, maar ook hoge prijzen van gezond eten zijn een belangrijke risicofactor voor het hebben van een gezond voedingspatroon. Sociale factoren, zoals het hebben van een sociaal netwerk en de sociale samenhang in een buurt zijn ook gerelateerd aan overgewicht. Mackenbach: “We weten al langer dat een lager opleidings- of inkomensniveau gerelateerd is aan meer overgewicht, maar onze analyses laten zien dat de relatie tussen inkomensongelijkheid in een buurt met overgewicht deels verklaard wordt door minder sterke sociale samenhang in buurten met meer inkomensongelijkheid.”

Het onderzoek van Mackenbach biedt aanknopingspunten om het groeiend aantal mensen met overgewicht op een efficiënte manier terug te dringen. Door gebruik te maken van een buurtaanpak waarin wordt gezorgd voor een goede bereikbaarheid van faciliteiten in de buurt en het betaalbaar maken van gezond eten kunnen grote groepen mensen beïnvloed worden.