Fitch gaf het Nederlandse Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis vorig week een A-rating. Het ETZ is volgens Fitch dus kredietwaardig en kan financiering aanvragen bij niet-traditionele financiers, die eerder nog niet gemakkelijk konden toetreden tot de zorgsector. “Een mooi vooruitzicht”, zegt Marlies Prins van KPMG Corporate Finance die gespecialiseerd is in financiering van de zorg. Prins: “Nederlandse ziekenhuizen zijn immers nauwelijks in staat te voorzien in hun financieringsbehoefte.” Fitch baseert de hoge kredietwaardigheid van het ETZ op de toenemende vraag naar zorg in Nederland als gevolg van de vergrijzing, een sterke financiële situatie met een stabiele omzetontwikkeling en een beperkte werkkapitaalbehoefte als gevolg van de bevoorschotting van verzekeraars. Bovendien bestaat er volgens Fitch een laag risico op verschuiving van het zorgaanbod naar concurrenten.

Voldoende oog voor Nederlands zorgstelsel

“De vraag is echter of Fitch in haar analyse voldoende rekening heeft gehouden met de specifieke kenmerken, risico’s en onzekerheden van het Nederlandse zorgstelsel”, zegt Prins. Prins: “Niet voor niets hebben zorginstellingen steeds meer moeite om financiering aan te trekken, maken veel traditionele financiers zich grote zorgen over de kredietwaardigheid van zorginstellingen in het algemeen en ziekenhuizen in het bijzonder en trekken banken zich steeds verder terug uit de zorgsector. De financiële afhankelijkheid van ziekenhuizen is groot. Verzekeraars zijn bij het inkopen van zorg gebonden aan de budgettaire kaders die de politiek stelt. De vergoeding die ziekenhuizen ontvangen voor het leveren van zorg is dus uiteindelijk een politieke keuze. Wij zijn het er met zijn allen over eens dat het niet in het algemeen belang is dat de zorgkosten verder stijgen. Dat betekent dat de omzetgroei van ziekenhuizen in de toekomst steeds afhankelijker wordt van de vraag of de jonge generatie solidair zal zijn met de oudere generatie.”

Marges steeds verder onder druk

Met een toenemende zorgvraag door de vergrijzing en de groeiende behoefte van ziekenhuizen om te investeren in nieuwe technologieën komen volgens Prins de marges van ziekenhuizen steeds verder onder druk te staan. Prins: “De financiële ruimte voor het betalen van aflossing en rente is daarmee voor veel zorginstellingen beperkt. Door het onvoldoende adresseren van dit soort onzekerheden, kan het beeld ontstaan dat in het huidige stelsel de financieringsrisico’s beperkt zijn. Hiermee wordt geen recht gedaan aan de terechte zorg die veel traditionele financiers hebben bij het huidige ‘business model’ van ziekenhuizen. Voorbeelden hiervan zijn het niet vergoeden van overproductie door zorgverzekeraars, het in een laat stadium contracteren van zorgverzekeraars en het hanteren van een tarievenstructuur die niet transparant is.”

Financiële ruimte verbreden

Prins stelt vast dat het verkrijgen van een A-rating binnen de zorg een mooie succes is en mogelijk toegang geeft tot nieuwe binnenlandse en buitenlandse financiers. Prins: “Een rating biedt kansen voor zowel academische als topklinische ziekenhuizen om de toegang tot financiering te vergroten en te investeren in de toekomst. En ook voor andere zorginstellingen kan het aanvragen van een credit rating de deur openzetten naar meer financiële ruimte. Het ontslaat de overheid, verzekeraars, zorginstellingen en financiers echter niet van hun plicht om te onderzoeken hoe de beperkte financiële ruimte van zorgaanbieders kan worden verbreed. Alleen op deze manier zijn wij in staat om in Nederland de toegang tot kwalitatief goede zorg te garanderen.”