Daar gaat Lena*. Zittend op haar billen, zich ondersteunend met haar handen, schuivend door de gang in een moordend tempo.
De onrust en volledige chaos in haar hoofd heeft zich wederom meester gemaakt van haar lichaam. Een afschuwelijk, mensonterend gezicht. Ondertussen is het een dagelijks terugkerend patroon geworden. Ik wil haar helpen, maar ik kan haar niet bereiken. Ze kijkt dwars door me heen, ze hoort me niet eens. Samen met een collega help ik haar omhoog en proberen we haar, tegen beter weten in, wat rust te geven in een stoel. Het is zinloos. Ze heeft geen rust. Niet in haar hoofd en niet in haar lichaam. Het frustreert me. Ik wil haar zo graag helpen en haar dat stukje rust bieden. Ik weet alleen niet hoe.
Ondertussen zijn we een jaar verder. Het verschil met de vrouw die ze toen was en die ze nu op dit moment is, is een verschil van dag en nacht. Soms is het goed om te erkennen dat je niet altijd alle antwoorden hebt en dat er hulp van buitenaf nodig is. Hulp die ik, samen met mijn collega’s, arts, psycholoog, familie en overige betrokkenen, vond bij het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE). Samen hebben we een heel traject doorlopen en ervoor kunnen zorgen dat dit laatste stuk in haar leven, weer leefbaar en waardevol is geworden. Natuurlijk zijn er dagen dat het minder gaat. Maar de dagen dat het redelijk goed gaat, voeren toch echt de boventoon. Eén van de adviezen van het CCE was: het inslijten van rituelen. Samen met Lena heb ik zo’n ritueel.
Lena is van de warme zorg: het benoemen bij haar voornaam, aanrakingen, een knuffel of een kus op de wang. Het geeft haar een gevoel van veiligheid en geborgenheid. Ik breng haar naar bed en ik vraag haar of ze nog weet welk liedje we altijd samen zingen. Haar ogen lichten op en ze antwoordt: “Als je begint met zingen, weet ik het vast weer.” Zodra ik het eerste woord zing, zingt ze vol overgave het lied van Doris Day met me mee: “Que sera sera” Zo lopen we hand in hand naar haar kamer. Muziek is een bijzonder middel om contact te maken met mensen met dementie. Muziek verbindt!
Ik maak Lena klaar voor de nacht en help haar naar bed, zoals ik ondertussen misschien al wel honderd keer gedaan heb. Als ze in bed ligt, ga ik bij haar op het randje zitten. Haar hand zoekt mijn hand en we praten nog even. Zodra ons gesprek ten einde komt vraag ik haar, zoals altijd: “Goh Lena, zullen we nog één keer samen zingen?” Haar ogen lichten weer op en samen zingen we nogmaals ons liedje. De laatste woorden van het lied sterven weg. Lena kijkt me vol rust aan en zegt zuchtend tegen me: “Wat fijn dat jij mij zo goed kent en dat ik bij jou mag zijn.” Ik geef haar nog een allerlaatste knuffel en verlaat haar kamer.
En ik? Ik ben dankbaar dat ik haar dit gevoel van rust en veiligheid kan bieden en denk aan het refrein van het lied dat we net samen zongen: “Que sera, sera. Whatever will be, will be. The future's not ours to see. Que sera, sera. What will be, will be.”
Tags bij dit artikel:
