Goedemiddag, welkom bij ZorgKrant.nl

Wanneer we met regelmaat ruimtereizen gaan ondernemen, moet ook naar het effect op meereizende micro-organismen zoals bacteriën worden gekeken. Onderzoekers van het Radboudumc schrijven in een artikel in Astrobiology dat bacteriën kunnen overleven op een ‘buitenaards dieet’, maar daardoor makkelijker herkend worden door het immuun systeem en minder virulent worden. Voor de veiligheid van toekomstige ruimtereizen is het goed om met dit aanpassingsproces rekening te houden.
 
De interesse in de kosmos neemt weer toe. In het afgelopen decennium werd opnieuw nagedacht over missies naar de maan, misschien zelfs naar Mars. Bemand of onbemand. Niet alleen bekende ‘ruimtevaart’-landen zoals de Verenigde Staten, China, Rusland en India mengden zich in de discussie, maar ook private ondernemingen zoals SpaceX, Blue Origin, Virgin Galactic en veel andere bedrijven lieten zich horen.
 
Mens en microbe
Mochten de ideeën werkelijkheid worden, dan is het verstandig om te kijken naar het effect dat regelmatige ruimtereizen kunnen hebben op micro-organismen, schrijven onderzoekers van het Radboudumc in het vakblad Astrobiology. Hoe goed mens en materiaal ook worden ontsmet, er zullen altijd wel micro-organismen mee de ruimte ingaan. Gezien het enorme groei- en aanpassingsvermogen van bijvoorbeeld bacteriën is het voorstelbaar dat ze soms ruimtereizen zullen overleven en zich in een buitenaards milieu kunnen vestigen. Vanuit die nieuwe ‘woon- en verblijfplaats’ kunnen ze ruimtereizigers die daarna op bezoek komen weer infecteren.
 
‘Ruimtevoeding’
De wetenschappers selecteerden vier bacteriële ziekteverwekkers, waaronder Klebsiella pneumoniae en Pseudomonas aeruginosa. Om vast te stellen of buitenaardse groei en overleving mogelijk waren, maakten ze een minimale ‘voeding’ op basis van stikstof, fosfor, zwavel, ijzer en water. Daar voegden ze koolhydraten aan toe, die in het verleden werden gevonden in koolstofhoudende meteorieten. De vier ziekteverwekkers bleken allemaal goed uit de voeten te kunnen met dit buitenaards dieet. Ze bleven leven en zich vermenigvuldigen.
 
Afweersysteem sterker geprikkeld
In vervolgexperimenten keken onderzoeker Jorge Domínguez-Andrés en zijn collega’s naar de eventuele gevolgen van deze bacteriële aanpassing aan buitenaardse voedingsstoffen, specifiek voor de mens. Blijven de ziekteverwekkers doen wat ze deden of treden er misschien veranderingen op die consequenties hebben voor het menselijk afweersysteem? Domínguez-Andrés: “We zien dat die aanpassingen, vooral bij K. pneumoniae, leiden tot andere reacties van het immuunsysteem. We denken dat de ‘buitenaardse omstandigheden’ zorgen voor veranderingen in de celmembraan - het omhulsel van de cel - waardoor het afweersysteem sterker op de bacterie gaat reageren. Kortom, de bacteriën worden immunogener.”

Tags bij dit artikel:

• Radboudumc
• Bacteriële
• ziekteverwekkers
• Milieu
• immuunsysteem
• micro-organismen
• voedingsstoffen