Goedemorgen, welkom bij ZorgKrant.nl

Bij patiënten met grote en diepe brandwonden is het verwijderen van het verbrande weefsel en vervolgens het transplanteren van gezonde huid op de wond een veelgebruikte behandelmethode. Helaas is er niet altijd genoeg gezonde huid ‘over’ om te kunnen transplanteren op de brandwonden. Ook ontstaan bij de genezing van deze ernstige brandwonden vaak dikke (hypertrofische) littekens. Daarom investeert de Nederlandse Brandwonden Stichting in onderzoek naar geavanceerde therapieën op basis van tissue engineering: het opkweken van nieuwe huid - opgebouwd uit huidcellen van de patiënt zelf - in een laboratorium. In een aantal gevallen is iemand zo ernstig en diep verbrand dat er zelfs onvoldoende geschikte huid beschikbaar is om cellen uit te isoleren voor het opkweken van nieuwe huid. Onderzoeker Hanneke Monsuur van Dermatologie onderzoekslab, VUmc: ‘’In die gevallen kunnen cellen uit de diepste laag van de huid, het onderhuids vetweefsel, mogelijk als alternatieve bron van cellen gebruikt worden. Zo kunnen endotheelcellen uit het vetweefsel gebruikt worden om er voor te zorgen dat bloedvaten sneller in de nieuwe huid groeien om deze van voedingstoffen te voorzien. Hierdoor zal de gekweekte huid sneller door het lichaam geaccepteerd worden.’’
 
Onze huid is opgebouwd uit drie lagen; de buitenste laag ‘de epidermis’, de tweede laag ‘de dermis’ of lederhuid en de derde laag ‘het onderhuids vetweefsel’. Wanneer de huid verwond is tot in de tweede laag van de huid, de dermis/lederhuid, zal er altijd een litteken ontstaan. Dit litteken kan bijna onzichtbaar zijn, maar het kan ook een verdikt (hypertrofisch) litteken zijn. Hypertrofische littekens ontstaan vooral na derdegraads brandwonden, maar ook regelmatig na een chirurgische snede. Patiënten met hypertrofische littekens hebben vaak last van jeuk, pijn, contracturen en veranderingen in de temperatuur van de huid. Hypertrofische littekens kunnen ook leiden tot psychische problemen. Daarom is veel brandwondenonderzoek gericht op het voorkomen van deze hypertrofische littekens. Tot nu toe werd bij onderzoek naar wondgenezing en littekenvorming alleen gekeken naar de rol van cellen uit de bovenste twee lagen van de huid.  Er zijn echter nog  andere soorten cellen in de huid en in het onderhuids vetweefsel die van invloed kunnen zijn, bijvoorbeeld de endotheelcellen die bloedvaten vormen.
  
Gekweekte huid sneller door lichaam geaccepteerd
Onderzoeker Hanneke Monsuur: ‘‘Mijn onderzoek heeft zich speciaal op deze endotheelcellen gericht. Op dit moment kunnen we al nieuwe huid maken vanuit slechts een klein stukje gezonde huid van de patiënt. Als we daar nu endotheelcellen aan toevoegen, kunnen er sneller bloedvaten in de nieuwe huid groeien. En omdat in deze nieuwe huid bloedvaten groeien, wordt de huid van voedingsstoffen voorzien en zal deze sneller door het lichaam geaccepteerd worden. De huid raakt sneller doorbloed en blijft daardoor ‘in leven’. Omdat het lastig is voldoende endotheelcellen uit de huid te isoleren, heb ik onderzocht of de endotheelcellen uit het onderhuids vetweefsel ook geschikt zijn voor tissue engineering. Uit mijn onderzoek blijkt dat endotheelcellen hiervoor inderdaad geschikt zijn. Ook blijkt uit het onderzoek dat het bij het kweken van huid belangrijk is de endotheelcellen te combineren met  fibroblasten, cellen uit de tweede laag van de huid, en niet met stromale cellen uit het onderhuids vetweefsel. De combinatie van endotheelcellen met deze stromale cellen uit het onderhuids vetweefsel zorgt in de huidmodellen namelijk voor verdikte (hypertrofische) littekenvorming; iets dat we juist willen voorkomen.’’

Toekomst
‘’Uit het onderzoek blijkt dus dat we de endotheelcellen uit het vetweefsel kunnen gebruiken in tissue engineering. In vervolgonderzoek zal verder onderzocht worden hoe de verschillende cel soorten precies bijdragen aan het ontstaan van hypertrofische littekens en hoe we de vorming van dit soort littekens kunnen voorkomen. In de toekomst kan er een huid-op-een-chipmodel gebruikt worden waarin afweercellen door kanaaltjes, bekleed met endotheelcellen, kunnen stromen. Op deze manier kunnen er meer verschillende cel-cel interacties bestudeerd worden en zal ons huidmodel meer lijken op de werkelijke situatie. Dit onderzoek loopt nu bij mijn promotor Prof. Gibbs in het Dermatologie onderzoekslab, VUmc.’’

Hanneke Monsuur promoveert met haar proefschrift ‘Understanding endothelial cell behavior for regenerative medicine strategies’ op woensdag 14 februari aanstaande bij VUmc. Haar onderzoek werd mogelijk gemaakt door de Nederlandse Brandwonden Stichting.

Tags bij dit artikel:

• littekens
• brandwonden
• Nederlandse Brandwonden Stichting
• brandwondenpatiënten
• huid
• bruikbaar
• vetweefsel
• opkweken
• behandelmethode
• transplanteren