Onderzoek naar kijkoperatie na een hersenbloeding

Jaarlijks krijgen meer dan 6.000 Nederlanders een hersenbloeding

Kan een nieuwe operatietechniek met een klein gaatje in de schedel ervoor zorgen dat patiënten na een hersenbloeding minder vaak overlijden en beter herstellen? Dat onderzoekt een team van neurologen en neurochirurgen in Nederlandse ziekenhuizen, onder leiding van het Erasmus MC en Radboudumc. 

Jaarlijks krijgen meer dan 6.000 Nederlanders een hersenbloeding. Hierbij scheurt een bloedvat en stroomt bloed direct in het hersenweefsel. Het is de meest ernstige vorm van een beroerte: vier op de tien patiënten overlijdt na een maand en van degenen die overleven blijft een groot deel afhankelijk van zorg.

Daar willen onderzoeksleiders prof. Karin Klijn van het Radboudumc en neurochirurg Ruben Dammers van het Erasmus MC verandering in brengen.

De grootte van de hersenbloeding bepaalt in belangrijke mate de kans op herstel. Dammers vertelt: ‘Daarom is er eerder onderzoek gedaan naar het verkleinen van de hersenbloeding door een operatie waarbij de schedel wordt gelicht. Dit bleek de kans op goed herstel niet te verbeteren. Momenteel worden patiënten met een hersenbloeding slechts bij uitzondering geopereerd.’

Kijkoperatie
De laatste jaren is een kijkoperatietechniek ontwikkeld voor patiënten met een hersenbloeding. Hierbij wordt de bloeding verwijderd via een klein gaatje in de schedel. Dit wordt een minimaal-invasieve endoscopie-geleide operatie genoemd.

Dammers: ‘In een pilotstudie hebben wij bij 40 Nederlandse patiënten een kijkoperatie uitgevoerd om te bepalen of deze ingreep veilig is en of het lukt om de bloeding grotendeels te verwijderen. De operatie blijkt veilig te zijn, en het lukt om gemiddeld bijna 80 procent van de bloeduitstorting weg te halen.’

Binnen 8 uur
Er zijn aanwijzingen dat deze ingreep leidt tot een verbetering van het functioneren na een hersenbloeding, maar dit is nog niet bewezen. Neurologen en neurochirurgen uit heel Nederland onderzoeken nu of bij patiënten met een hersenbloeding een minimaal-invasieve endoscopie-geleide operatie binnen 8 uur na het ontstaan van de klachten leidt tot een beter herstel, vergeleken met de standaardbehandeling.

Om te bepalen of de operatie echt helpt, kijken de onderzoekers naar het herstel van patiënten op 6 en 12 maanden na de hersenbloeding. De artsen kijken wat iemand wel of niet zelfstandig kan, zoals aankleden, eten en lopen. Ook evalueren ze de kwaliteit van leven, de kosten van de operatie en de kosten die worden bespaard als patiënten door de operatie beter herstellen.

Spontane hersenbloeding
De komende jaren willen de onderzoekers in totaal 600 patiënten uit zo’n 40 Nederlandse ziekenhuizen includeren. Het gaat om patiënten met een spontane hersenbloeding die niet wordt veroorzaakt door een ongeval, vaatafwijking of tumor.

De helft van de patiënten krijgt de kijkoperatie na de hersenbloeding. De andere helft van de patiënten krijgt de standaard medische zorg. Dit betekent dat de patiënt wordt opgenomen op de intensive care of op een gespecialiseerde afdeling voor patiënten met een beroerte en, zo nodig, voor verhoogde bloeddruk wordt behandeld. ‘

‘Pas als de kijkoperatie effectief en betaalbaar blijkt, is er een bewezen, nieuwe behandeling voor patiënten met een hersenbloeding’, aldus Dammers.

Resultaten in 2026
Het onderzoek is in inmiddels gestart in het Amsterdam UMC, Erasmus MC en Radboudumc, die eerder aan de pilotstudie meededen. De resultaten worden eind 2026 verwacht. Dit onderzoek wordt mede mogelijk gemaakt toekenning van 5 miljoen euro uit de subsidieregeling Veelbelovende zorg van Zorginsituut Nederland en ZonMw.

Het DIST-ABC onderzoek, dat staat voor Dutch Intracerebral Hemorrhage Surgery Trial. Minimally invasive endoscopy-guided surgery for intracerebral hemorrhage: Analysis of Budget-impact and Cost-effectiveness, is onderdeel van het CONTRAST-consortium. Dit consortium wordt ondersteund door de Hartstichting en Hersenstichting.

• Elk jaar krijgen meer dan 6.000 Nederlanders een hersenbloeding. Hierbij scheurt een bloedvat en stroomt bloed direct in het hersenweefsel.
• De bloeduitstorting verdrukt hersenweefsel, wat leidt tot verlies van hersenfuncties.
• Een hersenbloeding is de meest ernstige vorm van een beroerte: de verzamelnaam voor een TIA, een herseninfarct en een hersenbloeding.
• Er zijn op dit moment weinig effectieve behandelingen voor een hersenbloeding, waardoor de kans op herstel in de afgelopen 30 jaar niet is verbeterd.

Tags bij dit artikel:

• beroerte
• Kijkoperatie
• Erasmus MC
• bloeding
• bloeduitstortingen
• hersenbloeding