Digitalisering in ziekenhuizen dreigt te stagneren

Zonder extra investeringen is het plafond in 2026 bereikt en dreigt verdergaande digitalisering van het zorglandschap te stagneren

Alsmaar stijgende beheer- en onderhoudskosten voor de bestaande IT-huishouding zorgen ervoor, dat ziekenhuizen steeds minder ruimte hebben om te investeren in digitale innovatie. Zonder extra investeringen is het plafond in 2026 bereikt en dreigt verdergaande digitalisering van het zorglandschap te stagneren. Extra geld is nodig voor meer en betere digitale zorg, gegevensuitwisseling en informatiebeveiliging om de kwaliteit van zorgverlening op peil te houden. Dat blijkt uit de macro-analyse van adviesbedrijf KPMG naar de huidige en toekomstige ICT-kosten van Nederlandse ziekenhuizen.

Naar schatting investeert een ziekenhuis jaarlijks gemiddeld 3 tot 5 miljoen euro in digitale innovatie. Dat is ongeveer 20% van het totale ICT-budget. De rest van de uitgaven wordt besteed aan het in de lucht houden van bestaande IT-systemen. Door toenemende complexiteit van het IT-landschap, meer aandacht voor informatiebeveiliging en bijvoorbeeld vervanging van oude technologie blijven exploitatiekosten verder stijgen tot 100% van het huidige ICT-budget in 2026 volgens berekeningen van KPMG. Om de digitale transformatie agenda van ziekenhuizen te realiseren, is structureel 30% investeringsruimte nodig.

“Er wordt veel verwacht van digitalisering in de zorg. Die is nodig om zorg anders in te richten voor een antwoord op de stijgende zorgvraag en oplopende personeelstekorten. Ziekenhuizen staan daarom onder grote druk om bestaande IT-kosten verder te reduceren. Verschillende besparingsprogramma’s zoals standaardisatie van applicaties en de transitie naar een cloudomgeving gaan daarbij helpen. Echter, de kosten gaan hiermee uit voor de baten. Het duurt vaak jaren voordat besparingen werkelijk gerealiseerd worden. Zonder ingrijpen dreigt digitale transformatie in de Nederlandse ziekenhuizen vast te lopen”, stelt Hylke Kingma, partner Digital Health en leider van het onderzoek bij KPMG.

De digitale transformatie agenda van ziekenhuizen omvat vijf thema’s. Het fundament daarbij is uitwisseling van patiëntgegevens en betere toegang tot relevante gegevens. Datagedreven zorg levert betere inzichten op voor zorg op maat en meer kwaliteit. Dat vereist nieuwe nu nog veelal schaarse vaardigheden. Digitale zorg biedt vervolgens voordelen voor zowel de patiënt die niet altijd meer naar het ziekenhuis hoeft te komen als de zorgverlener die op afstand kan helpen. Het vierde aandachtspunt is bescherming tegen het toenemend aantal digitale inbraken. Tenslotte is de transitie van het bestaande IT-landschap naar een cloudomgeving randvoorwaardelijk voor de digitale transformatie. Daarmee wordt het op- en afschalen in IT-capaciteit makkelijker en kunnen beheerkosten omlaag. Investeringen in deze thema’s zullen pas over een paar jaar vruchten gaan afwerpen volgens de KPMG macro-analyse.

“De baten van genoemde investeringen komen op meerdere plekken in het zorgnetwerk terecht. Dat vraagt eveneens om een intensieve samenwerking tussen verschillende typen zorginstellingen”, concludeert Kingma.

Over het onderzoek
In opdracht van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) heeft KPMG in het najaar van 2021 een macro-analyse gedaan naar de verwachte benodigde ICT-kosten op landelijk niveau om de digitale transformatie van Nederlandse ziekenhuizen te realiseren. Daarbij stonden drie hoofdvragen centraal; wat is de huidige hoeveelheid investeringen in digitale innovatie? Wat behelst de digitale transformatie in de periode 2022 t/m 2026? En welke investeringen in relatie tot bestaande ICT-beheerkosten zijn noodzakelijk om digitale transformatie te realiseren en waarborgen?

KPMG gaat komende jaren verder onderzoek doen bij Nederlandse ziekenhuizen om beter inzicht te krijgen in de uitdagingen bij de route naar verbeterde digitale zorgverlening.

Tags bij dit artikel:

• digitale
• zorgverlening
• innovatie
• investeringen
• KPMG
• zorglandschap
• transformatie
• informatiebeveiliging