Zorg rondom infecties aan gewrichtsprotheses geoptimaliseerd

Een infectie van een gewrichtsprothese is moeilijk te behandelen, vooral omdat antibiotica op zichzelf onvoldoende werken

Steeds vaker worden er gewrichtsprotheses bij patiënten geïmplanteerd. De meeste bekende gewrichten zijn de heupprothese en knieprothese. Deze protheses zijn mooie oplossingen voor de patiënten die het nodig hebben, maar hebben het nadeel dat het gewricht geïnfecteerd kan raken. Dat gebeurt bij zo’n 1,5% tot 2% van de patiënten. Als dit gebeurt, is dit voor de patiënt een ernstig probleem omdat het moeilijk is om zo’n infectie weer weg te krijgen.

In het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) wordt vanuit de afdeling Infectieziekten onder leiding van prof. dr. Mark de Boer en drs. Henk Scheper in samenwerking met de afdeling Orthopedie onder leiding van professor Rob Nelissen en veel andere Nederlandse ziekenhuizen onderzoek gedaan om de zorg voor patiënten met een geïnfecteerde gewrichtsprotheses te verbeteren.

Een infectie van een gewrichtsprothese is moeilijk te behandelen, vooral omdat antibiotica op zichzelf onvoldoende werken. Deze ernstige complicatie gaat samen met heroperaties, lange ziekenhuisopnames, beperkte mobiliteit en een langdurige- en complexe antibioticabehandeling. "Er is eigenlijk nooit goed onderzocht welke antibiotica het meest geschikt zijn voor de behandeling van deze vorm van infectie", volgens De Boer. Binnenkort wordt daarom gestart met een gerandomiseerde trial bij patiënten met een geïnfecteerde gewrichtsprothese op het gebied van antibiotica. Dat is mogelijk gemaakt door een ZonMW-subsidie van 700.000 euro vanuit het programma Goed Gebruik Geneesmiddelen.

Minder last van bijwerkingen
De studie is opgezet in nauwe samenwerking met de afdelingen Orthopedie, Medische microbiologie en Klinische epidemiologie van het LUMC en een landelijk consortium bestaande uit veertien ziekenhuizen in heel Nederland. “Dit is een uitstekende gelegenheid om de optimale antibiotische behandelingsstrategie voor patiënten met een geïnfecteerde prothese te bepalen",  laat De Boer weten. In dit onderzoek krijgt de ene groep patiënten na hun operatie twee antibiotica en de andere groep slechts één.

Het voordeel van het toedienen van één antibioticum is dat de patiënt minder last heeft van bijwerkingen, maar het middel heeft mogelijk wel hetzelfde effect. “We verwachten dus hetzelfde resultaat met minder bijwerkingen en dat moeten we gaan aantonen. Data uit de eigen regio die we verzameld hebben, wijzen er al op. En minder antibiotica betekent uiteindelijk ook minder antibiotica-resistentie”, aldus De Boer.

Wondmonitoring door gebruik van app
Deze studie is een vervolgstudie op het promotieonderzoek van Henk Scheper waarbij data verzameld zijn over verschillende antibiotische behandelstrategieën in enkele regionale ziekenhuizen. Ook is er een app ontwikkeld  waarmee patiënten bij wie een kunstgewricht geïmplanteerd is zelf het verloop van hun wond kunnen monitoren. De patiënt moet in de app elke dag een aantal vragen over de wond en zichzelf beantwoorden. Denk hierbij aan vragen als: is de wond rood, heb je pijn en heb je koorts?

In de app is een algoritme ingebouwd dat op basis van de antwoorden een alert afgeeft of de patiënt de wond in het ziekenhuis moet gaan laten zien. “We hoopten dat patiënten hierdoor eerder terug zouden gaan naar het ziekenhuis om naar hun wond te laten kijken. En dat is weer belangrijk omdat daardoor eerder bekend werd of er een infectie op het gewricht zat. Hoe eerder je daarvan op de hoogte bent en er wat aan doet, hoe groter de kansen op een succesvol herstel”, aldus Scheper.

Beste paper op Europees congres
Aan dit onderzoek deden ruim 1.000 patiënten mee en het werd in samenwerking gedaan met elf ziekenhuizen in Nederland. Het onderzoek leverde belangrijke informatie op. Allereerst werd door dit onderzoek duidelijk dat een app kan bijdragen aan het monitoren van infectieuze complicaties na een gewrichtsimplantatie. Doordat de app werd gebruikt door een grote groep patiënten was er voor het eerst zeer gedetailleerde data over wondlekkage voorhanden. En wetenschappelijk gezien werd duidelijk wat de sterkte van de associatie is tussen een wondlekkage en een prothese-infectie over de tijd.

Het onderzoek leerde dat een wondlekkage niet per definitie zorgt voor een infectie waarna wellicht een heroperatie moet volgen. Veel patiënten met een ongecompliceerd beloop blijken wel lekkage te hebben, maar dan uiteindelijk zonder infectie. Vorige maand verscheen over dit onderzoek een uitgebreid artikel in het tijdschrift Journal of Bone and Joint Infection. De studie heeft recent een prijs gewonnen als beste paper op het jaarlijkse Europese congres over botten- en gewrichtsinfecties (EBJIS).

Bron: LUMC

Tags bij dit artikel:

• complicaties
• LUMC
• antibiotica
• infectie
• wondlekkage
• prothese
• gewrichtsimplantatie
• infectieuze