Halvering aantal ziekenhuisopnamen door thuismonitoring van patiënt met hartfalen

Ieder jaar krijgen 38.000 mensen voor het eerst de diagnose hartfalen en worden 31.000 hartfalenpatiënten opgenomen in het ziekenhuis

Door bij patiënten met chronisch hartfalen een sensor in hun longslagader te plaatsen en die op afstand uit te lezen halveert het aantal ziekenhuisopnamen. Ook hebben de patiënten een beter leven doordat de arts eerder kan ingrijpen. Dat blijkt uit onderzoek van het Erasmus MC, gepubliceerd in The Lancet en gepresenteerd op het Europese congres voor cardiologen.

Ieder jaar krijgen 38.000 mensen voor het eerst de diagnose hartfalen en worden 31.000 hartfalenpatiënten opgenomen in het ziekenhuis. Met al die opnames en controles leggen deze patiënten een groot beslag op de zorg. Maar ook voor de patiënten zijn de ziekenhuisbezoeken een last. ‘Daarom wilden wij onderzoeken of we patiënten ook konden monitoren op afstand’, zegt cardioloog dr. Jasper Brugts van het Erasmus MC Hart en Vaat Instituut.

Halvering
In de studie kregen 348 hartfalenpatiënten uit 25 centra in Nederland een sensortje in de longslagader en een kussen met meetapparatuur thuis. Als de patiënt op het kussen ligt, wordt de longdruk gemeten – indicatief voor de vullingsdruk van het hart – en worden de gegevens via een beveiligde internetverbinding naar de cardioloog in het ziekenhuis gestuurd. Dit systeem heet CardioMEMS.

Met deze monitoring op afstand kan de cardioloog eerder ingrijpen en klachten van hartfalen en een eventuele ziekenhuisopname voorkomen, blijkt uit de studie. Het aantal ziekenhuisopnames nam af met 44 procent over een gemiddelde van 1,8 jaar. ‘Bijna een halvering dus’, zegt Brugts. Ook verbeterde de kwaliteit van leven van patiënten die het thuismonitoringssysteem gebruikten.

Thuis in plaats van ziekenhuis
Brugts was betrokken bij de start van het onderzoek en de introductie van het thuismonitoringssysteem in Nederland. Hij is blij met de resultaten. Brugts: ‘De cardioloog kan op tijd ingrijpen in plaats van passief reageren op klachten zoals vochtophoping en benauwdheid. Dan is het feitelijk al te laat en kan een opname niet meer voorkomen worden.’

Hartfalen
In Nederland leven er zo’n 250.000 mensen met hartfalen. Hun hart pompt minder bloed rond dan normaal. Patiënten zijn daardoor snel moe en raken vaker buiten adem en benauwd. In de loop van tijd nemen de klachten vaak toe .Jaarlijks overlijden er 7500 mensen aan hartfalen en daarmee staat de ziekte op de zesde plaats van doodsoorzaken.

De andere hoofdonderzoeker is prof. dr. Rudolf de Boer (bij aanvang werkzaam in het UMC te Groningen), afdelingshoofd van de afdeling cardiologie in het Erasmus MC. De Boer: ‘Met aanvullende monitoring centreer je de zorg om de patiënt thuis in plaats van in het ziekenhuis. Dat is belangrijk voor de zorg van de toekomst en past bijvoorbeeld perfect in het Integrale Zorgakkoord. We zullen dit in de regio gaan uitrollen.’

‘De patiënt ervaart het als veilig en vertrouwd alsof de dokter hem of haar in de gaten houdt’

Veilig en vertrouwd
Brugts benadrukt dat de sensor zelf alleen informatie verschaft en het aan de dokter is om de behandeling aan te passen. Dit kan twee kanten op: bij te veel vocht meer plastabletten en bij te weinig vocht minder plastabletten. Brugts: ‘Patiënten hoeven niet steeds naar het ziekenhuis te reizen voor controleafspraken en opnames. Dat vinden patiënten belangrijk en het verhoogt de kwaliteit van leven. De patiënt ervaart het als veilig en vertrouwd alsof de dokter hem of haar in de gaten houdt, wat ook zo is. Daarbij geldt: geen nieuws is goed nieuws, we grijpen pas in als het nodig is. En dan zijn we dus ook op tijd.’

De MONITOR-HF studie is de eerste door onderzoekers geïnitieerde studie naar monitoring van de longslagaderdruk op afstand, mogelijk gemaakt door subsidie van het ministerie van VWS en het Zorg Instituut. De bevindingen zijn zaterdag 20 mei gepresenteerd tijdens Heart Failure 2023, het wetenschappelijke congres van de European Society of Cardiology (ESC) en worden simultaan gepubliceerd in het toonaangevende tijdschrift The Lancet.

Bron: Erasmus MC

Tags bij dit artikel:

• hartfalen
• monitoring
• ziekenhuisopname
• kwaliteit van leven
• thuismonitoring
• cardioloog
• hartfalenpatiënten