Een blessure is de angst van iedere danser of muzikant

Een blessure oplopen en daardoor niet meer kunnen dansen en musiceren is de angst van alle dansers en muzikanten

Een blessure oplopen en niet meer kunnen dansen of musiceren. Het is de angst van iedere danser of muzikant. Maar een blessure is vaak te verhelpen, in het uiterste geval met een operatie. Dat concludeert de 65-jarige orthopedisch chirurg en musicus Boni Rietveld, die op 28 november promoveerde aan het LUMC.

Musici en balletdansers kunnen pijnlijke blessures oplopen. Vanaf begin jaren tachtig probeert Rietveld deze kunstenaars medisch zo goed mogelijk te behandelen. Hij heeft daarbij een belangrijk uitgangspunt: “Toon empathie en respect voor de passie van de uitvoerend kunstenaars. En zeg nooit dat ze met hun vak moeten stoppen’, aldus de keurig geklede Rietveld - groen vlinderdasje met muzieknootjes - aan de keukentafel thuis.

Speciaal centrum

In het Westeinde Ziekenhuis – het huidige Haaglanden Medisch Centrum - richtte Rietveld begin jaren negentig een speciaal centrum voor deze groep kunstenaars op: het Medisch Centrum voor Dansers en Musici (MCDM). Als geen ander begrijpt hij hoe belangrijk hun beroep kan zijn voor hun welzijn. Hij studeerde af als arts en musicus - in trompet en harp - en bracht in 2011 nog een klassieke cd uit. “Voor mij gold: eerst de cd, dan het proefschrift.”

Dansers

Vooral dansers kampen regelmatig met blessures. Rietveld behandelde in zijn loopbaan meer dan 10.000 dansers. Een veel voorkomende blessure is Posterior Ankle Impingement Syndrome (PAIS). Dat ontstaat doordat dansers letterlijk op hun tenen moeten dansen, relevé genaamd. De enkels worden hierbij extreem gestrekt en dat kan leiden tot inklemming van weke delen of een stukje bot aan de achter-buitenzijde van de enkel.

Steunzolen

PAIS gaat vaak samen met een peesontsteking. Dansers met deze pijnlijke blessure krijgen in het MDCM altijd een conservatieve behandeling: eerst kijken of steunzolen, medicijnen of revalidatie helpen. Als die geen soelaas bieden, volgt een operatie. Rietveld opereert bijna alle balletdansers zelf. Hij klieft dan de peesschede of verwijdert een stukje bot in de enkel. Zo’n operatie verhelpt in 91 procent van de gevallen de blessure. “Dansers konden na gemiddeld 11 weken weer voluit dansen.”

Niet eerder is iemand op onderzoek aan de blessures van dansers en musici gepromoveerd. Hij hoopt dat deze wetenschap – de dans- en muziekgeneeskunde – een plek krijgt binnen de academie. In Leiden ziet hij daarvoor mogelijkheden. 

Het proefschrift? ‘Performing Arts Medicine, with a focus on Relevé in dancers’  is online te lezen. 

Tags bij dit artikel:

• LUMC
• pijnlijke
• blessure
• dansen
• dansers
• musici
• musiceren
• balletdansers
• kunstenaars
• Haaglanden Medisch Centrum
• Medisch Centrum voor Dansers en Musici
• Posterior Ankle Impingement Syndrome
• PAIS
• peesontsteking
• peesschede