De Consumentenbond heeft onderzoek gedaan naar de wachttijden van verpleeghuizen.
Men belde 101 verpleeghuizen met de vraag hoe lang de wachttijd is voor een familielid met vergevorderde dementie. Bij 19% van de verpleeghuizen kan het familielid binnen de landelijke norm van zes weken terecht. Bij de helft (47%) van de verpleeghuizen geeft aan dat het langer zal duren. Een half jaar is daarbij geen uitzondering. De rest van de verpleeghuizen kan geen goede inschatting geven.
ActiZ vraagt al langer aandacht voor ontwikkelingen om de zorg voor de cliënten op het goede moment en op de juiste plaats te kunnen bieden. Kwetsbare ouderen blijven steeds langer thuis wonen, en de komende jaren zal deze groep door de vergrijzing alleen maar toenemen. Dat baart ons zorgen. Het aantal 80-plussers in Nederland gaat stijgen van 700.000 nu naar 1.250.000 in 2030. Naast het toenemen van het aantal ouderen, wordt ook de zorgzwaarte van deze groep mensen groter. Pas als het thuis echt niet meer gaat, maken mensen de overstap naar een verpleeghuis.
Om continue liefdevolle passende zorg te kunnen blijven bieden, is het dan ook noodzakelijk dat de overgang van thuis naar een verpleeghuis binnen de landelijke norm van zes weken kan verlopen. De volgende factoren zijn er nu debet aan dat de landelijke wachttijd helaas soms wordt overschreden:
- Doordat steeds meer kwetsbare ouderen thuis wonen ontstaat er vaker acute nood. De zorgende partner valt bijvoorbeeld uit door ziekte of overlijden. Of mensen kunnen na een ziekenhuisopname of na Eerstelijnsverblijf (ELV) niet meer naar huis. Er is dan direct 24-uurs zorg nodig. Spoed krijgt in deze situatie voorrang op de wachtlijst.
- Zorgorganisaties zijn terughoudend met het in zorg nemen van nieuwe cliënten en het uitbreiden en/of vernieuwen van verpleeghuisplaatsen. Dit komt doordat het contracteersysteem in de zorg maakt dat zorgkantoren pas laat in het jaar aan zorgorganisaties laten weten hoeveel van de rechtmatig geleverde zorg wordt vergoed.
- Voor cliënten in de thuiszorg (Zvw) is de overgang naar verpleeghuiszorg (Wlz) hoogdrempelig omdat zij een eigen bijdrage moeten gaan betalen en minder zorg kunnen ontvangen. Daardoor stellen cliënten regelmatig het aanvragen van een indicatie voor de Wlz uit, terwijl bij de zorgorganisatie wel bekend is dat een plaats gewenst is (schaduwwachtlijst).
- Cliënten op de wachtlijst willen graag naar het verpleeghuis van hun eerste voorkeur, bijvoorbeeld omdat dit dichtbij familie is. Deze cliënten, waar de situatie dringend kan zijn, kunnen zich laten bemiddelen door het zorgkantoor. Dat zkan echter betekenen dat de cliënt niet in de door hen gewenste zorgorganisatie komt. Daardoor proberen cliënten en hun mantelzorg het thuis zolang mogelijk vol te houden, terwijl er wel sprake is van enige urgentie.
Gezien de uitkomsten van het onderzoek van de Consumentenbond doen zorgorganisaties er goed aan om te evalueren of en op welke wijze cliënten - die niet direct bij hen terecht kunnen - worden doorverwezen naar het zorgkantoor. Zorgkantoren hebben immers een zorg- en een informatieplicht jegens hun verzekerden en zijn er verantwoordelijk voor dat wachtenden tijdig passende zorg ontvangen. Daarnaast zoeken zorgorganisaties in overleg met cliënten op de wachtlijst altijd naar een tijdelijke oplossing, bijvoorbeeld door middel van overbruggingszorg.
Meer informatie over het onderzoek wachttijden van verpleeghuizen (pdf).
Bron: ActiZ