Naleving coronamaatregelen neemt af

De verminderde naleving volgt op eerdere versoepelingen en hangt ook samen met een breed vertrouwen in de beschermende werking van vaccinatie

De naleving van coronamaatregelen als thuiswerken, afstand houden en laten testen bij klachten nam af in de weken voorafgaand aan de recente persconferentie van het kabinet. Terwijl in deze periode een gestage stijging in besmettingen en ziekenhuisopnames was. Dit blijkt uit vragenlijstonderzoek van het RIVMRijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu en de GGDGemeentelijke Gezondheidsdienst’en.

De verminderde naleving volgt op eerdere versoepelingen en hangt ook samen met een breed vertrouwen in de beschermende werking van vaccinatie tegen ernstige ziekte en transmissie. Verdiepende gedragsanalyses laten zien wat daarbij een rol speelt: de dreiging die uitgaat van het virus, hoe effectief men denkt dat de maatregelen zijn om die dreiging het hoofd te bieden, en hoe haalbaar het voor mensen is om de maatregelen nog steeds na te leven.  

Een deel van de respondenten geeft bovendien aan dat de versoepelingen te snel zijn gegaan, en dat de daarop volgende drukte en normvervaging de naleving erg lastig maakt. Er is dan ook een duidelijke stijging te zien in het aantal voorstanders van méér maatregelen (van 26% naar 39%). Niet iedereen ervaart de wijzigingen van eind september echter op een zelfde manier. Zo zeggen deelnemers die niet gevaccineerd zijn, de invoering van het coronatoegangsbewijs als een verzwaring van het maatregelenpakket te ervaren.

Thuissituatie
De meeste besmettingen vinden plaats in de thuissituatie: tussen huisgenoten, op feestjes en bij bezoek. Ruim 1 op de 5 had in de week vóór het onderzoek een feestje. En het aantal mensen dat medio oktober bezoek ontving, was net zo hoog als afgelopen zomer. In deze situaties hield 15-25% van de mensen (bijna) altijd afstand (was 40%-50% in het voorjaar). Dit terwijl minder mensen thuisbleven bij klachten en zich lieten testen, of hun handen wasten bij bezoek. Ook is er met het koudere weer een forse daling te zien in het ventileren van de woning bij bezoek (van 75% naar 50%), en het luchten voor en na het ontvangen van bezoek (van 62% naar 37%). 

Coronatoegangsbewijs
Het coronatoegangsbewijs is in de derde week van oktober gebruikt door 67% van de gevaccineerde deelnemers. Ongevaccineerde deelnemers hebben het coronatoegangsbewijs veel minder vaak gebruikt (33%); het merendeel omdat ze zich hiervoor niet wilde laten testen. Bij de handhaving bleek dat het coronatoegangsbewijs plus identiteitsbewijs bij 21% van de horecabezoeken werd gecheckt. Dit percentage lag tussen de 30% (sportwedstrijden) tot 60% (horeca) hoger voor alleen het controleren van het coronatoegangsbewijs. Het draagvlak voor het coronatoegangsbewijs is de afgelopen drie weken met ongeveer 10% gestegen (naar 75%-80%), hoewel er grote leeftijdsverschillen zijn (60%-70% tot 40 jaar, tot 85%-95% bij mensen boven de 55).

De onderliggende cijfers over deze en andere onderwerpen zijn te vinden op de uitgebreide onderzoekspagina. Let op: deze cijfers zijn van vóór de persconferentie op 2 november.

Over het onderzoek
Om beter te begrijpen hoe mensen denken over de coronamaatregelen, wat hun drijfveren zijn om zich hieraan te houden en wat de impact op mensen is, voeren het RIVMRijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, GGDGemeentelijke Gezondheidsdienst GHORGeneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio Nederland en de regionale GGD’en sinds voorjaar 2020 samen een groot onderzoek uit. Dit richt zich op het gedrag van mensen, wat ze vinden van de gedragsmaatregelen van de overheid en hoe het met hen gaat. Bovenstaande resultaten zijn afkomstig uit de zestiende meting onder ruim 34.000 mensen in de periode van 20 t/m 24 oktober 2021, en vergeleken met resultaten uit de eerdere metingen.  Deze inzichten helpen de overheid om burgers beter te ondersteunen en informeren, onder andere via steunpuntcoronazorgen.nl

Tags bij dit artikel:

• RIVM
• vaccinatie
• GGD
• naleving
• verminderde
• coronamaatregelen