Dat geldt zeker voor mensen met een beperking of chronische ziekte. Juist voor hen is dat extra wrang omdat zij de afgelopen jaren onevenredig zijn getroffen. Al jaren stijgen hun zorgkosten en daalt hun koopkracht, blijkt uit cijfers van het Nibud. 

Voor optimisme is dus geen reden. In de Miljoenennota zijn enkele goede maatregelen terug te vinden maar het zijn vooral reparaties van wat lange tijd verwaarloosd is. Een schouderklopje is daarbij niet op z’n plaats; borstklopperij evenmin. Hieronder de dingen - zowel positief als negatief - het meest opvallen in de Miljoenennota:

Eigen bijdrage 
Er wordt € 50 miljoen uitgetrokken voor verlaging van de eigen bijdrage in de Wet maatschapppelijke ondersteuning (Wmo). Voor 12.000 meerpersoonshuishoudens met een modaal inkomen, onder wie veel éénverdieners met een chronisch zieke partner, is de verlaging het grootst. Zij gaan in 2017 tot zo’n € 1400 per jaar minder betalen ten opzichte van dit jaar. Voor 290.000 huishoudens heeft het een kleiner, maar niettemin eveneens positief effect. De verlaging levert hen op jaarbasis een voordeel op tussen ongeveer € 25 en € 140. Voor een deel van de groep mensen die een eigen bijdrage betaalt, houdt de maatregel dus een aanzienlijk voordeel in. Voor het grootste deel betekent het echter een kleine verlaging die op geen enkele manier opweegt tegen de explosieve stijging van zorgkosten van de afgelopen jaren.

Langdurige zorg
Ook de eigen bijdrage in de Wet langdurige zorg (Wlz) verandert volgend jaar. Voorheen betaalde iemand eigen bijdrage over het aantal geïndiceerde zorguren. Als iemand om wat voor reden dan ook minder uren gebruikte, werd de eigen bijdrage toch aan de hand van de volledige indicatie berekenend. In sommige gevallen leidde dit tot honderden euro’s eigen bijdrage voor niet geleverde zorg of ondersteuning. Aan deze absurde situatie komt nu gelukkig een eind. Het werkelijk aantal gebruikte uren gaat gelden als basis voor de eigen bijdrage - en dus niet de papieren werkelijkheid.

Onderwijs: te weinig ondersteuning
Met extra geld voor een betere doorstroom tussen onderwijsniveaus wil het kabinet jongeren met een mbo-diploma meer mogelijkheid bieden om te kunnen studeren en zo hun kansen op de arbeidsmarkt te verbeteren. Ook voor jongeren met een beperking of ziekte is het kunnen overstappen naar hogere opleidingen van groot belang. Maar in de praktijk blijkt dat erg lastig zonder speciale ondersteuning. Deze jongeren maken zich terecht zorgen over hun kansen op hoger onderwijs en een betere positie op de arbeidsmarkt. Het is dan ook een gemiste kans dat de extra aandacht er niet voor deze groep jongeren is, want die aandacht is hoognodig. 

Blinde vlek: jeugdzorg
Een grote blinde vlek op de rijksbegroting is de jeugdzorg. Alle in 2016 ingezette bezuinigingen op de jeugdzorg gaan onverminderd door, terwijl de problemen enorm zijn. Te vaak lopen kinderen die zware zorg of begeleiding nodig hebben en hun ouders vast in de jeugdhulp. Voor sommige kinderen geldt dat iedere dag zonder adequate hulp schade veroorzaakt. Het is daarom onbegrijpelijk dat hiervoor geen extra geld is uitgetrokken voor de komende jaren.

Zelfstandig wonen in toegankelijke woningen
Mensen blijven langer zelfstandig wonen. Aan die maatschappelijke ontwikkeling is dit jaar terecht een aantal regels gewijd. Concrete plannen die hierop inspelen bevat de Miljoenennota jammer genoeg niet. Het kabinet geeft aan lokale en regionale partijen te ondersteunen, zonder uitleg wat dat precies inhoudt, maar de landelijke overheid heeft hierin zelf ook een belangrijke taak. Die gaat verder dan alleen ondersteuning. Tussen nu en 2040 zijn naar schatting een miljoen extra woningen nodig. Vastleggen hoeveel toegankelijke woningen gebouwd moeten worden, zorgt ervoor dat ouderen en mensen met een beperking in de toekomst zelfstandig kunnen wonen in een geschikte woning. Het is een gemiste kans deze cijfers in de kabinetsplannen ontbreken.

Werk
De Miljoenennota staat bol van termen als ‘innovatie’, ‘groei’ en ‘ondernemerschap’. Voor mensen die nu aan de zijlijn staan zijn het holle termen. Hoe de participatie wordt bevorderd, is nauwelijks terug te lezen. 

Het kabinet gaat gemeenten nu gelukkig wettelijk verplichten om beschutte werkplekken te realiseren. Daarvoor wordt tot bij 2020 € 100 miljoen beschikbaar gesteld. Het gaat hierbij niet om nieuwe banen, maar om een verplichting om oude afspraken na te komen. 

Hetzelfde geldt voor de kabinetsplannen om de banenafspraak te vereenvoudigen. De vereenvoudiging moet de kansen vergroten van mensen met een arbeidsbeperking die zijn opgenomen in het doelgroepenregister. Het eerder afgesproken aantal banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt blijft onveranderd (125.000 in de komende jaren).

Ondanks een aantal goede maatregelen mist de Miljoenennota ambitie. Voor mensen die met een chronische ziekte of beperking verandert er weinig. Geen extra banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, geen extra geld voor de jeugdzorg en de druk van zorg- en ondersteuningskosten blijft hoog. Zo hoog zelfs dat mensen soms afzien van zorg. Zij zullen, na jaren van gestegen zorgkosten, het optimisme van het kabinet niet delen.