De inspectie ziet dat de hele keten rond de geboortezorg onder druk staat door personeelstekorten

Zwangere vrouwen en zorgverleners voelen dagelijks het personeelstekort in de geboortezorg. Het tekort heeft extra impact op zwangeren in een kwetsbare situatie. Toch lukt het zorgprofessionals in de samenwerkingsverbanden om goed samen te werken. Dat concludeert de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ).

De inspectie onderzocht in 2023 en 2024 negen verloskundige samenwerkingsverbanden (VSV’s). Dit zijn samenwerkingen tussen verschillende zorgverleners die betrokken zijn bij zwangerschap, bevalling en kraamtijd. In deze VSV’s maken onder anderen verloskundigen, gynaecologen en kraamverzorgenden afspraken over het verbeteren van de kwaliteit van de geboortezorg in een regio.

Bevalstops
De inspectie ziet dat de hele keten rond de geboortezorg onder druk staat door personeelstekorten. Zo komen er in de ziekenhuizen steeds vaker ‘bevalstops’ voor. Hierdoor moeten verloskundigen uit de eerste lijn met hun barende cliënt regelmatig op zoek naar een ziekenhuis waar wel plek is. Spoedverwijzingen kunnen wel altijd terecht in het dichtstbijzijnde ziekenhuis. 

Wachtlijsten
Ook zijn er door personeelsgebrek in veel regio’s wachtlijsten voor kraamzorg. Regelmatig krijgen vrouwen minder kraamzorg dan geïndiceerd, soms zelfs geen kraamzorg. De verloskundigen verrichten dan extra werk en dit drukt op hun capaciteit. Door deze ontwikkelingen is een goede samenwerking in de VSV’s extra belangrijk. 

Volgens de inspectie treffen de wachtlijsten vrouwen in een kwetsbare situatie onevenredig hard. Zij zijn minder goed in staat om de weg naar de zorg te vinden, bijvoorbeeld door een taalbarrière of omdat zij minder digitaal vaardig zijn. Deze vrouwen melden zich vaker laat bij een kraamzorgorganisatie en komen dan op de wachtlijst, terwijl juist zij extra gebaat zijn bij kraamzorg. De inspectie vertrouwt erop dat VSV’s onderzoeken hoe de toegankelijkheid van zorg voor de zwangeren in een kwetsbare situatie, kan verbeteren.

Enorme inzet ondanks personeelstekort
De inspectie ziet dat alle partijen zich inzetten om te komen tot oplossingen voor het personeelstekort. Zoals het extra opleiden van obstetrieverpleegkundigen en digitale kraamzorg waarbij een moeder/gezin kan beeldbellen met een kraamverzorgende. De IGJ verwacht dat zorgverleners anticiperen op het groeiend arbeidsmarkttekort, en hun verantwoordelijkheid nemen om samen te blijven zoeken naar oplossingen om goede zorg te kunnen blijven leveren. 

Wel vindt de IGJ dat er nog verdere professionalisering nodig is in de verloskundige samenwerkingsverbanden. Zo hebben de meeste VSV’s nog geen goed gezamenlijk systeem waarbij incidenten en calamiteiten gemeld en onderzocht (kunnen) worden.

Lees de publicatie: Ondanks druk op geboortezorgketen goede samenwerking, wel risico op ongelijke zorg

Bron: IGJ