Onderzoek hoe virussen in te zetten tegen kanker

KWF-subsidie van 2 miljoen euro voor drie kankeronderzoeken UMCG

Is het mogelijk om ons afweersysteem tegen virussen zo te herprogrammeren dat het kankercellen herkent én aanvalt? KWF Kankerbestrijding investeert 2 miljoen euro in drie kankeronderzoeken van het UMCG om deze en andere vragen te beantwoorden. De onderzoeken gaan in 2021 van start. De toekenningen zijn onderdeel van de nieuwste financieringsronde van KWF, waarin 27 miljoen euro wordt toegekend aan Nederlands kankeronderzoek.

Virussen inzetten tegen kanker
De meeste mensen komen als kind in aanraking met het cytomegalovirus (CMV). Ze worden in de regel niet ziek, maar ontwikkelen er wel een sterke afweer tegen. Het virus blijft na de eerste besmetting achter in het lijf, om vervolgens gedurende het leven af en toe kortstondig op te laaien. Omdat de afweercellen in het lichaam getraind zijn tegen het virus, maakt het direct korte metten met deze activiteit. 

UMCG-hoogleraar Translationele chirurgische oncologie Wijnand Helfrich gaat onderzoeken of het mogelijk is om deze afweercellen op kankercellen af te sturen. Het plan is om een middel in te zetten dat specifiek hecht op kankercellen en ervoor zorgt dat ze er voor het afweersysteem uit gaan zien als actieve CMV-virussen. Zo moet duidelijk worden of deze methode haalbaar en veilig is om door te ontwikkelen naar patiëntenstudies.

Leukemie, stofwisseling en DNA-schade
Recent UMCG-onderzoek laat zien dat er grote verschillen zijn in de stofwisseling van acute myeloïde leukemiecellen. Zo zijn sommige kwaadaardige cellen voor hun overleving sterk afhankelijk van bepaalde voedingsstoffen. UMCG-hoogleraar experimentele hematologie Jan Jacob Schuringa borduurt voort op deze resultaten en onderzoekt nu de verschillende afhankelijkheden van diverse AML-cellen. Daarmee hoopt hij toe te werken naar een nieuwe behandelvorm waarin de aanvoer van deze essentiële stoffen wordt afgesneden.

Het derde toegekende UMCG-project gaat over de vraag hoe kankercellen omgaan met DNA-schade voorafgaand aan en tijdens celdeling. Waar gezonde cellen eerst netjes DNA-schade repareren, gaan kankercellen een stuk slordiger te werk. UMCG-hoogleraar moleculaire oncologie Marcel van Vugt onderzoekt hoe kankercellen zichzelf door dit proces heen loodsen. Aangezien kankercellen met teveel DNA-schade doodgaan, of gevoeliger worden voor chemotherapie en bestraling, kan kennis van dit celdelingsproces op den duur bijdragen aan effectievere kankerbehandelingen.

Ontwrichting oncologische zorg
KWF-directeur Fred Falkenburg is blij met het nieuwe onderzoek: “De coronapandemie heeft de oncologische zorg flink ontwricht. Bevolkingsonderzoeken lagen stil, de zorg werd gemeden en behandelingen werden uitgesteld. Dat blijft niet zonder gevolgen. Door tientallen nieuwe onderzoeken te financieren, geven we een belangrijke en krachtige impuls aan de bestrijding van die andere pandemie: kanker. Dankzij onze donateurs kan KWF het verschil blijven maken.”

Lees meer over eerder onderzoek van Jan Jaap Schuringa in het artikel 'Eiwitten blijken belangrijke sleutel in ontrafelen terugkerende leukemie' op KennisInZicht.

Lees meer over eerder onderzoek van Wijnand Helfrich in het artikel 'Strategie tegen echte killer' op KennisInZicht.

Tags bij dit artikel:

• kanker
• oncologische
• UMCG
• Oncologie
• KWF
• afweersysteem
• afweercellen
• virussen