Minder gebruikers sterkwerkende opioïden

Na jaren met een forse toename van het aantal gebruikers liet 2019 voor het eerst een daling zien.

Openbare apotheken verstrekten in 2019 aan 585.000 verschillende mensen minimaal één keer een sterkwerkende opioïde pijnstiller. In 2018 waren dat er nog 620.000. Na jaren met een forse toename van het aantal gebruikers liet 2019 voor het eerst een daling zien.

Morfine, oxycodon, fentanyl en buprenorfine worden tot de sterkwerkende opioïden gerekend. Oxycodon telt van deze groep de meeste gebruikers. Van de 585.000 mensen aan wie apotheken in 2019 sterkwerkende opioïde pijnstillers verstrekten, ontvingen ongeveer 440.000 mensen minimaal één keer oxycodon. Dat zijn 43.000 mensen minder dan in 2018. Ook nam het aantal gebruikers van fentanyl en buprenorfine af, beide met ongeveer 3000. Daar staat tegenover dat het aantal mensen aan wie in 2019 morfine werd verstrekt met 7000 is toegenomen. Omdat sommige mensen meerdere opioïden in een jaar gebruiken, tellen de aantallen gebruikers van de afzonderlijke middelen op tot meer dan het aantal unieke gebruikers van opioïden.

Langdurig gebruik
De afgelopen jaren was er onder meer in de media veel aandacht voor het toenemende gebruik van opioïde pijnstillers in Nederland. De middelen zijn eNectief en een uitkomst voor patiënten met zware pijnklachten bij wie paracetamol, NSAID’s en/of zwakwerkende opioïden onvoldoende helpen, maar verkeerd gebruik van deze middelen kan grote risico’s met zich meebrengen. Zo hebben opioïden bij langdurig gebruik een hoog verslavingsrisico.

SFK ondersteunt FTO-module over gepast opioïdgebruik
Als iemand negentig dagen of langer een sterkwerkende opioïd gebruikt, is er sprake van langdurig gebruik. In 2019 gold dit voor 130.000 mensen. Dat is een daling van 11.000 ten opzichte van 2018 toen dat er nog 141.000 waren. Voor beide jaren komt het aandeel langdurige gebruikers uit op 22,5%. Dit percentage ligt al enige jaren rond hetzelfde niveau. Voor deelnemers met een SFK Select- abonnement heeft de SFK een aantal rapporten over het gebruik van opioïden ontwikkeld. Eén daarvan brengt de langdurige gebruikers van sterkwerkende opioïden in
beeld. Deze rapportage sluit aan bij de FTO-module Gepast gebruik sterkwerkende opioïden die het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM) in 2019 heeft ontwikkeld met als doel het voorkómen van onnodig (langdurig) gebruik van deze midden (zie sfk.nl/opioiden, inloggen vereist).

Tags bij dit artikel:

• opioïden
• SFK
• oxycodon
• pijnstillers
• gebruikers
• verslaving