Minder heup- en bekkenfracturen na val door heupairbag

De heupairbags worden binnen de zorginstelling voornamelijk ingezet bij bewoners die een hoog risico hebben om te vallen

Ouderen kunnen zich bij een val flink bezeren. Het komt meer dan eens voor dat de klap een heup- of bekkenfractuur veroorzaakt. Het dragen van een heupairbag kan dit risico aanzienlijk verkleinen. Dit blijkt uit een pilot-studie van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en zorginstelling tanteLouise naar de efficiëntie van de Wolk heupairbag.

De bevindingen van het onderzoek zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift BMC Geriatrics.

De Wolk heupairbag is in 2012 bedacht door Hans Schröder. Zijn idee is in de daaropvolgende jaren verder uitgewerkt in samenwerking met de Technische Universiteit Delft. Het hulpmiddel wordt inmiddels in 60 zorginstellingen gebruikt. Banne Nemeth, orthopedisch chirurg in opleiding en onderzoeker aan het LUMC, heeft het effect onderzocht van de toepassing van 45 heupairbags bij ruim 900 ouderen die tussen 2017 en 2020 langdurige zorg ontvingen bij instelling tanteLouise. Wat blijkt: het aantal heup- en bekkenfracturen na een zijwaartse val is daar sinds de inzet van de heupairbags met bijna de helft afgenomen. Na de uitvoering van het onderzoek heeft tanteLouise het gebruik van de heupairbag binnen de organisatie verder opgeschaald.   

Airbag vangt de klap op
De heupairbags worden binnen de zorginstelling voornamelijk ingezet bij bewoners die een hoog risico hebben om te vallen. Het is een onderdeel van een brede aanpak gericht op het voorkomen van vallen en de gevolgen daarvan. Ouderen kunnen het hulpmiddel onder hun kleding dragen. In de airbag zijn zes sensoren opgenomen die iedere beweging van de drager monitoren. Bij een val kan daardoor precies worden gemeten wanneer en hoe hard iemand de grond raakt. Vlak voor het moment van impact wordt een klein luchtkussen opgeblazen dat de klap opvangt. Ook wordt er automatisch een signaal verzonden naar de zorgverlener.     

Nemeth hoorde in 2019 voor het eerst over de heupairbag. “Ik las dat het hulpmiddel 60 tot 70 procent van alle heupfracturen na een zijwaartse val bij ouderen moest voorkomen, dit zijn indrukwekkende cijfers. Ik heb daarom contact opgenomen met de leverancier en gevraagd of we de efficiëntie van de heupairbag ook onafhankelijk in de praktijk mochten onderzoeken. De publicatie van deze pilot-studie is daar het eerste resultaat van.”

Veel minder fracturen
Tijdens de studie heeft Nemeth gekeken naar geanonimiseerde elektronische cliëntgegevens die beschikbaar zijn gesteld door zorginstelling tanteLouise. “In de studie hebben we het aantal valpartijen en heup- of bekkenfracturen bij ouderen naast elkaar gezet. Vervolgens hebben we deze gegevens over verschillende periodes met elkaar vergeleken, zowel voor als na de implementatie van de heupairbags”, legt hij uit.

Sinds de toepassing van het hulpmiddel daalde het aantal heup- en bekkenfracturen onder de onderzochte groep ouderen met 45 procent. Daar tegenover staat slechts een daling van 12 procent van het aantal valpartijen in dezelfde periode. Nemeth: “Deze resultaten kunnen erop wijzen dat ouderen -die voor langdurige zorg in instellingen verblijven- dankzij het dragen van een heupairbag minder risico lopen op een heup- of bekkenfractuur. Deze stelling willen we in de nabije toekomst graag bevestigen in een klinische vervolgstudie.”

Tags bij dit artikel:

• LUMC
• ouderen
• valproblemen
• heupfractuur
• fractuur