Onderzoek naar Amerikaanse claimcultuur bij medische missers

Algemeen wordt gevreesd voor “Amerikaanse” toestanden in de gezondheidszorg 

Schadeclaims na medische incidenten lijken in Nederland toe te nemen. Maar is dat ook zo en waartoe leidt dat? Jurist en gynaecoloog Désirée Klemann van het Maastricht UMC+ doet er onderzoek naar. Haar analyse van data toont aan dat het aantal ingediende schadeclaims stabiliseert en de laatste jaren zelfs iets afneemt, terwijl de hoogte van toegekende schadevergoedingen fors stijgt. Sinds de COVID-19 pandemie is het aantal ingediende schadeclaims zelfs iets verder afgenomen.

Algemeen wordt gevreesd voor “Amerikaanse” toestanden in de gezondheidszorg waar vermeende medische fouten laagdrempelig claimen leidt tot het indienen van hoge schadeclaims, met als gevolg juridisering van de behandelrelatie en hogere gezondheidszorgkosten. Bij verandering van het claimpatroon bij disfunctioneren van medici is het daarom van belang te onderzoeken wat de oorzaak van die verandering is. Is het zo dat ondanks talrijke initiatieven om de veiligheid van de patiënt en de kwaliteit van de zorg te verbeteren, incidenten toenemen?  Of zijn we inderdaad naar voorbeeld van de VS op weg naar een "claimcultuur", waarin mensen in het algemeen, en patiënten in het bijzonder, gemakkelijker claims indienen? Of is de claimbeoordeling veranderd wat geleid heeft tot hogere schadevergoedingen en kosten?

Onderzoek
Jurist en gynaecoloog Désirée Klemann onderzoekt trends en ontwikkelingen op het gebied van medische schadeclaims in Nederlandse ziekenhuizen. Zij analyseerde hiervoor data van Centramed en MediRisk, twee aansprakelijkheidsverzekeraars, die samen 95% van alle Nederlandse ziekenhuizen vertegenwoordigen. In de periode van 2007 tot en met 2021 zijn 20.726 claims ingediend en 21.826 claims afgehandeld. Sinds 2013 is er een geleidelijke daling te zien van het aantal ingediende claims per jaar. Van alle ingediende claims was 64% gericht op chirurgisch specialismen en 18% bij beschouwende disciplines. Van alle afgehandelde claims werd 24% geaccepteerd, in 19% werd een minnelijke schikking getroffen (zonder erkenning van aansprakelijkheid) en 49% van de claims werd afgewezen. Ondanks de daling van het aantal ingediende schadeclaims, verviervoudigde de schadelast. Opmerkelijk is dat de aan de patiënten uitgekeerde vergoeding in het gros van de dossiers stabiel bleef gedurende de onderzochte periode. De forse stijging van de totale kosten wordt veroorzaakt door enkele dossiers met excessief hoge schadevergoedingen.

COVID-19
Opmerkelijk en anders dan verwacht, wordt in deze studie een daling van het aantal ingediende schadeclaims (en incidenten) sinds de pandemie gezien. Klemann daarover: “Dit kan wellicht worden verklaard door de afschaling van niet-urgente zorg in de ziekenhuizen, door meer loyaliteit naar zorgpersoneel of doordat de coronamaatregelen contact met procesvertegenwoordigers/juristen bemoeilijkten. In dat laatste geval verwacht je een stijging te zien na het loslaten van de maatregelen, maar dat is (vooralsnog) niet het geval.”

Het onderzoekartikel is recent verschenen in de open access journal on health care systems MDPI Healthcare https://www.mdpi.com/2227-9032/10/10/1929

Tags bij dit artikel:

• stijging
• fouten
• medische
• schadevergoedingen
• Maastricht UMC+
• Kosten
• schade
• aansprakelijkheidsverzekeraars