Steeds meer mantelzorgers hebben moeite met het combineren van mantelzorg voor een naaste met dementie met andere activiteiten

De zorgbelasting van mantelzorgers van mensen met dementie is sinds 2018 gelijk gebleven. Een deel van de mantelzorgers voelt zich daarbij zeer zwaar tot overbelast. Veel mantelzorgers hebben moeite om zorg voor de naaste te combineren met dagelijkse activiteiten en hebben behoefte aan ondersteuning. Vooral ondersteuning door een casemanager blijft voor mantelzorgers heel belangrijk. Dit blijkt uit de Dementiemonitor 2024 van het Nivel en Alzheimer Nederland.

Sinds 2005 voert het Nivel, in samenwerking met Alzheimer Nederland, iedere twee jaar een groot onderzoek uit onder mantelzorgers van mensen met dementie. Hierbij komen diverse onderwerpen aan bod. Bijna 10.000 mantelzorgers en 1100 mensen met dementie deden mee aan het onderzoek. Voor gemeenten, zorgverzekeraars en zorgaanbieders bieden de resultaten concrete handvatten voor het optimaliseren van het zorgaanbod voor mensen met dementie en hun mantelzorgers

Mantelzorg is lastig te combineren met werk en andere activiteiten
Steeds meer mantelzorgers hebben moeite met het combineren van mantelzorg voor een naaste met dementie met andere activiteiten. Het gaat hierbij vaak om kinderen die de zorg voor een (schoon)ouder moeten combineren met de zorg voor een eigen gezin en werk. Van de werkende mantelzorgers is 20% minder gaan werken door hun zorgtaken (gemiddeld 12 uur). Eén op de vijf werkende mantelzorgers ervaart weinig of geen begrip voor hun situatie van hun werkgever. Veel mantelzorgers hebben behoefte aan bespreekbaarheid van hun situatie op het werk en aan flexibiliteit, zoals flexibiliteit in werktijden.

Begrip en hulp vanuit de omgeving nemen af naarmate dementie vordert
Twee derde van de mantelzorgers ervaart begrip voor hun situatie vanuit hun omgeving en voelt zich gesteund door hun omgeving. Zij ervaren echter minder vaak begrip voor de naaste met dementie. Mantelzorgers ervaren echter ook dat het begrip en de hulp vanuit de omgeving afnemen naarmate de duur van de dementie vordert. Veel mantelzorgers vinden het daarnaast moeilijk om hulp te vragen.

Casemanagement dementie meest belangrijke vorm van professionele ondersteuning
In 2024 blijft casemanagement dementie de belangrijkste en meest gebruikte vorm van professionele zorg en ondersteuning om een naaste met dementie zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Wel ligt de gemiddelde wachttijd hiervoor met 16 weken ver boven de norm van 6 weken. Net als in 2022, staan daarnaast hulp bij het huishouden, zorg van de huisarts, thuiszorg en groepsactiviteiten voor de naaste, in de top 5 van belangrijkste zorg en ondersteuning. Vier van de vijf mantelzorgers is zeer tevreden over de zorg die naasten die in een verpleeghuis wonen, ontvangen. Terwijl de helft aangeeft dat er onvoldoende personeel beschikbaar is in het verpleeghuis. Het cijfer dat mantelzorgers toekennen aan het totale aanbod aan zorg en ondersteuning waar mantelzorgers en hun naasten gebruik van maken (een 7,6) is gestegen ten opzichte van de peilingen sinds 2013. Wel geeft één op de vijf mantelzorgers aan dat hun naaste het afgelopen jaar minder zorg heeft ontvangen door personeelstekort. 

Over het onderzoek
Voor de Dementiemonitor 2024 vulde een recordaantal van ruim 9600 mantelzorgers de monitorvragenlijst in. Dit hoge aantal laat zien dat mantelzorgers de behoefte hebben om gehoord te worden en hun ervaringen te delen. De resultaten uit de monitor kunnen gebruikt worden om advies te geven en beleid te maken over de verbetering van dementiezorg. Met de onderzoeksresultaten vragen het Nivel en Alzheimer Nederland aandacht voor de problematiek en behoeften van mensen met dementie en hun mantelzorgers. Mensen met dementie zijn zelf ook ondervraagd over hun zorgervaringen en hun sociale leven; 1100 mensen met dementie vulden een vragenlijst in.

Bron: Nivel