De afweer tegen kinkhoest ook versterkt door de polio-component van het DKTP-vaccin

Omdat vaccinatie niet levenslang bescherming biedt tegen kinkhoest, zijn herhaalprikken belangrijk

Het geïnactiveerde poliovirus in het DKTP-vaccin beschermt niet alleen tegen polio, maar zorgt ook dat antistoffen tegen kinkhoest langer aanhouden. Dat blijkt uit onderzoek van het Radboudumc, gepubliceerd in Nature Communications. 

Binnen het rijksvaccinatieprogramma worden kinderen in het eerste levensjaar vier keer gevaccineerd tegen kinkhoest. Omdat vaccinatie niet levenslang bescherming biedt tegen kinkhoest, zijn herhaalprikken belangrijk. Op de leeftijd van vier jaar krijgen kinderen daarom de DKTP-prik, een combinatievaccin dat beschermt tegen difterie, kinkhoest, tetanus en polio. 

Omdat polio niet meer voorkomt in Nederland, liggen er nu plannen om de herhaalprik met DKTP op de leeftijd van vier jaar te vervangen door een prik zonder polio: DKT. ‘We zitten dicht tegen het uitroeien van polio aan, net zoals dat ook met pokken is gelukt’, zegt vaccinoloog Dimitri Diavatopoulos van het Radboudumc. ‘Daarom wordt bekeken of het aantal doses tegen polio in Nederland omlaag kan. Op termijn kan polio waarschijnlijk zelfs worden weggelaten.’ 

Beschermd 
Nu blijkt echter uit onderzoek van Diavatopoulos en hoogleraar bioinformatica Martijn Huijnen dat de ‘P’ in de DKTP-prik niet alleen beschermt tegen polio, maar ook de afweer tegen kinkhoest stimuleert. ‘De vroege aangeboren afweerreactie na vaccinatie met DKTP blijkt vooral sterk aangezet te worden door het geïnactiveerde poliovirus in het vaccin’, zegt Diavatopoulos. ‘Dat geeft een antivirale reactie in afweercellen zoals monocyten en een bepaald type dendritische cellen. Wij zien dat hoe sterker die reactie is, hoe beter de antistofreactie tegen kinkhoest aan blijft houden.’ 

Voor de studie keken de onderzoekers naar 26 kinderen uit Nederland en Engeland die een DKTP-prik kregen. De reactie van het aangeboren afweersysteem op 1 dag na vaccinatie werd uitgebreid in kaart gebracht en vervolgens vergeleken met een eerdere studie uit de Verenigde Staten, waarin hetzelfde vaccin werd gebruikt, maar dan zonder polio (DKT). Dit is ook het vaccin dat zwangere vrouwen momenteel in Nederland in het derde trimester van hun zwangerschap aangeboden krijgen (22-weken prik), zodat de baby direct vanaf de geboorte beschermd is tegen kinkhoest. 

‘Polio kan dus mogelijk positieve effecten hebben op de afweer tegen andere ziekten in combinatievaccins. Daar lijkt ook meer bewijs van te zijn op basis van andere literatuur’, aldus Diavatopoulos. ‘Als polio in het DKTP-vaccin niet langer meer nodig is, dan is het dus verstandig om op zoek te gaan naar een vervangende stof, die ook de afweer tegen de andere ziekten kan versterken.’ 

Over de publicatie 
Deze studie is gepubliceerd in Nature Communications: Antiviral responses induced by Tdap-IPV vaccination are associated with persistent humoral immunity to Bordetella pertussis. 

Bron: Radboudumc

Tags bij dit artikel:

• Radboudumc
• kinkhoest
• Rijksvaccinatieprogramma
• antistoffen
• DKTP-vaccin
• combinatievaccins
• polio