Na malaria-infectie duikt getrainde immuniteit op

Malaria is met zo’n 216 miljoen gevallen en 400.000 doden per jaar een van de grootste infectieziekten van deze tijd

Ons immuunsysteem bestaat uit twee delen; het aangeboren en het verworven immuunsysteem. Lang werd gedacht dat het verworven deel kan leren de ziekteverwekkers waarmee het in aanraking komt te herkennen, en dat het aangeboren deel dat niet kan. Maar de afgelopen jaren is door het werk van hoogleraar Mihai Netea duidelijk geworden dat het aangeboren immuunsysteem wel degelijk ook een geheugen heeft en dus ‘getraind’ kan worden.

In dit artikel komt getrainde immuniteit samen met een andere belangrijke onderzoekslijn in het Radboudumc: de infectieziekte malaria. Vanuit het malaria-onderzoek tonen Emeritus hoogleraar Robert Sauerwein en Henk Stunnenberg samen met Mihai Netea en andere collega’s van het Radboudumc nu voor het eerst aan dat ook een parasitaire infectie het immuunsysteem kan trainen. Het artikel is gepubliceerd in Frontiers in Molecular Biosciences.

Het immuunsysteem confronteren met malaria
De studie betrof twee delen: één deel in immuuncellen, geïsoleerd uit het bloed van gezonde vrijwilligers, en een kleine klinische studie in vijf gezonde vrijwilligers die met malariaparasieten (Plasmodium falciparum) geïnfecteerd zijn.

In de bloedstudie werden monocyten, immuuncellen uit het aangeboren immuunsysteem, geïsoleerd. Vervolgens werden deze cellen blootgesteld aan met malaria geïnfecteerde rode bloedcellen. Na vijf dagen werden de monocyten gestimuleerd met LPS, een standaard manier om getrainde immuniteit te testen. Er bleek een respons te zijn van de monocyten die in aanraking waren geweest met de parasiet; deze cellen produceren dan meer immuno-actieve stoffen zoals TNF- α.

De klinische studie bevestigde deze resultaten in gezonde proefpersonen. Op een gecontroleerde manier kunnen mensen blootgesteld worden aan malariaparasieten, zodat de parasiet onderzocht kan worden. Ongeveer een maand na blootstelling aan malaria bleken de proefpersonen allen een vergelijkbare getrainde immuunreactie te vertonen na stimulatie met LPS.

Over malaria
Malaria is met zo’n 216 miljoen gevallen en 400.000 doden per jaar een van de grootste infectieziekten van deze tijd. De laatste jaren is er een toename in het aantal zieken, vooral in Sub-Sahara Afrika en Zuid-Amerika.

De meest dodelijke vorm van malaria wordt veroorzaakt door een eencellige parasiet, Plasmodium falciparum, die door muggen wordt overgedragen. Eenmaal in de mens ontwikkelt de parasiet zich eerst gedurende ongeveer zeven dagen in de lever. De parasiet transformeert en komt uit de lever in het bloed terecht waar het rode bloedcellen kan infecteren. Vervolgens ontwikkelt de parasiet zich van een ongeslachtelijke cel tot volgroeide mannelijke en vrouwelijke geslachtscellen. Die cellen kunnen vervolgens weer door muggen opgezogen worden, waarna bevruchting van de parasieten in de muggenmaag plaatsvindt. De nakomelingen kunnen na een steek van de mug weer in de mens terechtkomen.

Tags bij dit artikel:

• Radboudumc
• Infectieziekten
• malaria
• ziekteverwekkers
• bloedcellen
• immuunsysteem
• malariaparasieten
• parasieten
• muggen