Leefstijlziekte leververvetting in beeld gebracht

Onderzoekers van het Maastricht UMC+ gaan deze nog relatief onbekende aandoening beter in kaart brengen

Een ongezonde leefstijl kan desastreuze gevolgen hebben voor de lever. Er kan vervetting van de lever ontstaan, een chronische leveraandoening die kan leiden tot leverfalen of zelfs leverkanker. Ook draagt leververvetting bij aan het ontstaan en verergeren van diabetes en hart- en vaatziekten. Onderzoekers van het Maastricht UMC+ gaan deze nog relatief onbekende aandoening beter in kaart brengen in een uniek onderzoek uitgevoerd in huisartspraktijken.

MDL-arts en leverspecialist Ger Koek van het Maastricht UMC+ leidt het onderzoek en werkt daarbij samen met de Universiteit Hasselt. Het onderzoek wordt uitgevoerd in de huisartspraktijken in Maastricht (Dokters van Hier en gezondheidscentrum Heer), Elsloo (medisch centrum Elsloo en Bandkeramiek), Huisartsenpraktijk Geulle en in verschillende Belgische praktijken.

Wat is leververvetting?
Iemand die te weinig beweegt en te veel ongezonde voeding eet, krijgt te maken met een te grote aanvoer van energie in het lichaam. Dat dit leidt tot gewichtstoename is voor veel mensen bekend, maar het zorgt ook voor een stapeling van vet in de lever. Dat noemen we leververvetting en kan onder meer leiden tot een chronische leverontsteking met littekenvorming. Dit kan zich later ontwikkelen tot leverfalen en leverkanker.

De flexibele lever
De lever is een flexibel orgaan, met een grote reservecapaciteit. Daardoor komt leververvetting vaak pas aan de oppervlakte in een vergevorderd stadium, ook omdat er weinig kenmerkende klachten zijn. Deze flexibiliteit is ook een voordeel: het blijkt namelijk dat de vervette lever zich goed kan herstellen als de patiënt de leefstijl aanpast en ten minste 5% gewicht verliest.

Onderzoek
Onderzoeksleider Ger Koek wil leververvetting beter in kaart brengen: ‘steeds meer mensen met de westerse leefstijl krijgen te maken met leververvetting. Het probleem wordt groter en groter, maar krijgt minder aandacht dan andere leefstijlziekten zoals diabetes type 2. Het is dus erg belangrijk dat we meer te weten komen over het ontstaan en beloop van leververvetting.’

Doel: patiënten vinden en sneller behandelen
Koek en zijn collega’s willen uiteindelijk 1500 risicopatiënten met aandoeningen als obesitas, diabetes en hart- en vaatzieken onderzoeken. Hun gegevens worden geanonimiseerd verzameld, geanalyseerd en vergeleken gegevens uit andere onderzoeken. Ger Koek: ‘hiermee willen we identificeren welke patiënten door de leververvetting het hoogste risico lopen op het ontwikkelen van een ernstigere leverziekte. Als dat lukt kunnen we sneller patiënten vinden om een behandeling te starten. Dat is ons doel: sneller behandelen van leververvetting of het uiteindelijk zelfs voorkomen.’

FibroScan
De Zuid-Limburgse huisartsen helpen de onderzoekers door risicopatiënten te benaderen. Als patiënten willen deelnemen krijgen ze een afspraak met de onderzoekers in de eigen huisartspraktijk. Naast een lichamelijk onderzoek wordt bloed afgenomen en gevraagd verschillende vragenlijsten in te vullen. Aan het einde van het ongeveer één uur durende onderzoek wordt het vetgehalte en de elasticiteit van de lever gemeten met een zogenaamde FibroScan. De afname van elasticiteit is een indicatie voor de verlittekening die ontstaat door een chronische ontsteking die vaak zonder klachten verloopt. De patiënten hoeven dus niet naar het ziekenhuis te komen en krijgen direct inzicht in de mate van leververvetting. Uiteindelijk krijgt zowel de patiënt als de huisarts een brief met de uitslagen van alle onderzoeken inclusief het bloedonderzoek, inclusief van een advies.

Auto
De onderzoeksmaterialen worden door een speciaal bestickerde auto vervoerd tussen huisartsenpraktijken en MUMC+. Deze auto en de bestickering zijn gesponsord door de firma Loetoning uit Urmond. Eigenaresse Inge Langen: ‘met dit onderzoek kunnen de onderzoekers de problemen in kaart brengen en meer kennis opdoen over leververvetting. Wij hopen dat we met onze steun kunnen bijdragen aan de vroegtijdige opsporing van gevorderde leververvetting.’

Happi Lever App
Voor patiënten met leververvetting is recent een App ontwikkeld ter ondersteuning van de leefstijlverandering om gewichtsverlies te verkrijgen. Deze Happi Lever App, bevat verschillende onderdelen zoals informatie over leververvetting, berekening van het ideale gewicht, dagelijkse activiteiten gekoppeld aan bv de stappenteller, hoeveel calorieën per dag worden gegeten en gebruikt. Met smileys worden personen geïnformeerd hoe ze er voor staan. Om het effect van de Happi lever App te onderzoeken wordt een studie gestart om in één jaar 5% gewichtreductie te verkrijgen.

Tags bij dit artikel:

• app
• aandoening
• diabetes type 2
• Maastricht UMC+
• obesitas
• leefstijl
• risico-patiënten
• gewicht
• leverontsteking
• huisartsenpraktijken
• lever