Op basis van een betrouwbare risico-inschatting kunnen verloskundigen en gynaecologen gericht advies geven om ongewenste complicaties te voorkomen

Een computermodel dat het risico op zwangerschapsdiabetes en -vergiftiging al vroeg in de zwangerschap kan voorspellen, blijkt succesvol. Dat is een van de voornaamste conclusies uit het promotieonderzoek van Linda Meertens. Op basis van een betrouwbare risico-inschatting kunnen verloskundigen en gynaecologen gericht advies geven om ongewenste complicaties te voorkomen. De promovenda toonde daarnaast aan dat het voorschrijven van calciumsupplementen aan zwangere vrouwen het risico op zwangerschapsvergiftiging met een kwart kan verlagen. Dit brengt ook nog eens een kostenbesparing van zo’n 7,5 miljoen euro op jaarbasis met zich mee.

Jaarlijks worden er in Nederland 170.000 baby’s geboren. Tijdens de zwangerschap kunnen er diverse complicaties optreden, zoals zwangerschapsvergiftiging en zwangerschapsdiabetes. Verschillende factoren, die met name leefstijlgerelateerd zijn, kunnen het risico daarop beïnvloeden. In het Maastricht UMC+ is een wetenschappelijk onderzoek gestart onder de naam EXPECT-studie om risicofactoren eerder te kunnen opsporen en bij te sturen indien dat nodig is. Inmiddels hebben zo’n 3000 vrouwen uit de provincie Limburg aan het onderzoek meegedaan. 

Voorspellen
Om een betere risico-inschatting te kunnen maken, onderzocht promovenda Linda Meertens de effectiviteit van verschillende internationale voorspelmodellen in de Limburgse populatie. Dat resulteerde uiteindelijk in een toepasbaar en betrouwbaar voorspelmodel voor zwangerschapsdiabetes en -vergiftiging. “Momenteel wordt het risicomodel alleen in Limburg gebruikt door gynaecologen en verloskundigen”, zegt Meertens. “In principe is dit model natuurlijk ook geschikt voor de rest van Nederland. Het gebruik ervan helpt specialisten om de zwangerschapszorg op maat aan te bieden en steeds verder te verbeteren. Voor iedere zwangere vrouw kan een zorgplan opgesteld worden, gebaseerd op  basis van haar persoonlijke risicoprofiel.”

Aspirine en calcium
Als een zwangere vrouw een verhoogd risico blijkt de hebben op een complicatie, kunnen maatregelen worden genomen. Dat zit voor een groot deel in het aanpassen van de persoonlijke  leefstijl, maar er zijn ook andere opties. Zo is bijvoorbeeld bekend dat een lage dosis aspirine een positief effect heeft op het voorkomen van zwangerschapsvergiftiging. Meertens toonde daarnaast aan dat ook calciumsupplementen een aanzienlijke gezondheidswinst kunnen opleveren. Indien het wordt voorgeschreven aan alle zwangere vrouwen in Nederland verlaagt het de kans op pre-eclampsie (een vorm van zwangerschapsvergiftiging) met 25 procent. Dat gaat ook nog eens gepaard met een kostenbesparing van ruim 7,5 miljoen euro.

Hoge bloeddruk en suikerziekte
Zwangerschapsvergiftiging is een verzamelnaam voor een aantal ernstige complicaties die kunnen optreden als gevolg van een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap. Zo’n vijf procent van alle zwangere vrouwen krijgt te maken met een vorm van zwangerschapsvergiftiging, zoals pre-eclampsie of het HELLP-syndroom. Zwangerschapsdiabetes is een tijdelijke vorm van de alom bekende suikerziekte, die zich kenmerkt door een teveel aan glucose in bloed. Het risico van deze diabetesvorm is dat de baby vaak te groot wordt geboren en ook een groter risico loopt om later in het leven diabetes te krijgen. De moeder heeft eveneens een hoger risico op diabetes type 2.