Het is beter om met kleine stapjes 5 procent af te vallen, dan in korte tijd 20 procent gewichtsverlies te behalen

Een gewichtsafname van minimaal 5 procent vergroot de kans op een zwangerschap bij vrouwen met PCOS. Dat concludeert Geranne Jiskoot, psycholoog aan het Erasmus MC. Zij promoveert op 8 maart op een grootscheeps onderzoek naar gewichtsverlies onder vrouwen met PCOS.

Het klinkt zo simpel: eet iets minder, beweeg meer en je valt af. ‘Was het maar zo simpel’, vertelt psychologe Geranne Jiskoot. ‘Het probleem zit hem niet de combinatie, maar in het langdurig volhouden.’ Over een periode van zeven jaar werd een groep van 210 vrouwen met PCOS een jaar lang gevolgd.  Deze vrouwen deden mee aan een leefstijlprogramma waarin gezonder eten, meer bewegen en beter in je vel zitten centraal stonden.

Combinatie zorgt voor beste resultaat
Jiskoot concludeert dat de combinatie van voeding, beweging en welzijn het beste resultaat opleverde.  ‘Vrouwen die het programma volgden, haalden betere resultaten dan de vrouwen die op eigen houtje alleen een dieet volgden. Niet alleen focussen op voeding maar ook op beweging en de psychische gezondheid zorgde voor het beste resultaat.’

‘Het is beter om met kleine stapjes 5 procent af te vallen, dan in korte tijd 20 procent gewichtsverlies te behalen. Die verdwenen kilo’s na een crashdieet zitten er binnen mum van tijd weer aan. Een gezonder leefstijlprogramma is ook makkelijker vol te houden als je kleine stapjes zet.’

Veel fabels over voeding
Het klinkt logisch, maar het verbaasde Jiskoot hoeveel onwetendheid er nog steeds is op het gebied van gezonde voeding. ‘Onderdeel van het leefstijlprogramma zijn groepsbijeenkomsten. Iedere  maandagmiddag komen de deelnemende vrouwen bijeen om te praten over diverse thema’s, onder andere over wat gezonde voeding nou precies is. De vrouwen, die vaak al jarenlang te kampen hebben met eet- en gewichtsproblemen, vonden de meest vreemde fabels en theorieën over voeding op het internet. ‘Tijdens de groepsbijeenkomsten proberen we de deelnemers te informeren over bijvoorbeeld de Schijf van Vijf, het belang van (volkoren) vezels en dat je niet dik wordt van brood.’

‘Je leefstijl verbeteren is misschien wel de beste vruchtbaarheidsbehandeling’

De grootste winst werd behaald met het welzijn van de vrouwen. Door het leefstijlprogramma voelden ze zich minder somber en depressief. Jiskoot: ‘De vrouwen zaten lekkerder in hun vel en dat hielp hen weer bij het volhouden van het programma.’

Meer weten over de fabels en feiten rondom PCOS? Luister naar de podcast In Opname met gynaecoloog prof. dr. Joop Laven van het Erasmus MC. Toch haalde veertig procent de eindstreep niet. ‘We denken dat de lange duur van het programma misschien mee speelde. Het veranderen van je leefstijl is een flinke opgave. Het is belangrijk om kleine stapjes te zetten zodat de nieuwe leefstijl ook echt past bij je leven en vol te houden is. Toch willen veel mensen te grote stappen zetten terwijl we weten dat juist die kleine veranderingen zorgen voor blijvend gewichtsverlies.’

Deelname programma niet vrijwillig
Het programma is ontwikkeld voor vrouwen met PCOS, ofwel polycysteus ovariumsyndroom. Zo’n 8 tot 15 procent van de vrouwen treft dit. Zij hebben een onregelmatige eisprong en hun eierstokken maken te veel mannelijke hormonen. Vaak hebben de vrouwen te kampen met overgewicht. ‘Vrouwen met PCOS raken moeilijker zwanger en we weten dat een gezond gewicht de kans op een zwangerschap vergroot.’

De deelname aan het leefstijlprogramma is dan ook niet geheel vrijwillig. Jiskoot: ‘De vrouwen die we zien zijn vaak 25 tot 30 kilo te zwaar. We bieden dit programma aan om hen te helpen gewicht te verliezen. Je leefstijl verbeteren is misschien wel de beste vruchtbaarheidsbehandeling die er bestaat voor vrouwen met PCOS.’

Bredere groep
Het wetenschappelijk onderzoek is in 2016 gestopt, maar het programma loopt door. ‘We bieden het nu aan een bredere groep aan, niet alleen aan vrouwen met PCOS maar aan meer vrouwen die we zien op de afdeling verloskunde.  We vinden leefstijl zo belangrijk dat we nu ook werken aan een leefstijlloket.’