Meningokokkenziekte wordt veroorzaakt door een bacterie

De vaccinatie tegen meningokokken beschermt tegen alle ziekmakende vormen van de meningokokkenbacterie typen W, C en Y. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM. Deze vaccinatie wordt sinds 2018 standaard gegeven aan peuters en tieners. Reden hiervoor was een uitbraak van de meningokokken W in Nederland in 2017-2018.

Meningokokkenziekte wordt veroorzaakt door een bacterie. Van deze bacterie bestaan meerdere typen. De ziekte kan leiden tot hersenvliesontsteking en bloedvergiftiging. Soms met ernstige gevolgen, zoals amputatie van armen of benen of zelfs overlijden. 

Onderzoek naar meningokokken W-bacterie
Het RIVM deed onderzoek naar de meningokokken W-bacterie. Opvallend bij de uitbraak van type W was dat mensen ziek werden van bepaalde stammen van de meningokokken W-bacterie. Deze stammen kunnen door hun genetische informatie worden herkend. Het RIVM bekeek waarom mensen ernstig ziek worden van deze stammen en niet van andere. 

Met vaccinatie beschermd tegen ziekmakende meningokokkenbacterie
Zonder vaccinatie hebben de meeste mensen geen of heel weinig antistoffen, die kunnen bijdragen aan het doden van deze bacteriën. De bacteriën blijven daardoor leven en kunnen ernstige ziekte veroorzaken. Mensen die gevaccineerd zijn, hadden wel antistoffen tegen de bacterie. Hierdoor werkt het afweermechanisme om de bacteriën te doden beter. Het lukt dan om alle ernstig ziekmakende vormen van de meningokokkenbacterie te doden. Na vijf jaar waren de onderzochte gevaccineerde jongeren nog goed beschermd.

De vaccinatie blijkt ook heel goed te werken tegen overige geteste typen van meningokokkenbacteriën waarvan mensen ernstig ziek worden. Kennis over de werking van het vaccin helpt om eventuele andere typen in de toekomst beter te kunnen bestrijden. De kennis helpt ook om mensen met een verminderde weerstand te kunnen beschermen.

Rijksvaccinatieprogramma
Peuters van 14 maanden en tieners van 14 jaar krijgen via het Rijksvaccinatieprogramma een vaccinatie aangeboden tegen de meningokokkenbacterie  typen A, C, W en Y. Dit gebeurt om ernstige ziekten door meningokokken te voorkomen. Deze vaccinatie is in 2018 toegevoegd na een uitbraak van meningokokken W in 2017-2018 in Nederland. Vóór die tijd kregen kinderen alleen een vaccinatie tegen type C. De vaccinaties zijn gratis en vrijwillig.

Op www.rijksvaccinatieprogramma.nl/meningokokken is meer informatie te vinden