Heruitgifte van pillen tegen kanker is goed voor het milieu

Medicijnen tegen kanker in pilvorm worden door patiënten niet altijd opgemaakt

Heruitgifte van medicijnen tegen kanker drukt zowel de milieubelasting als de medische kosten. Dat blijkt uit onderzoek van de apotheek van het Radboudumc en de universiteit Utrecht dat is gepubliceerd in JAMA Oncology. De jaarlijkse besparing kan oplopen tot tientallen miljoenen.

Medicijnen tegen kanker in pilvorm worden door patiënten niet altijd opgemaakt. De medicijnen zijn meestal duur en belastend voor het milieu, zowel bij de productie als de (afval)verwerking. Lisa-Marie Smale van het Radboudumc onderzocht in haar promotieonderzoek of deze ongebruikte medicijnen kunnen worden verzameld en opnieuw zijn uit te geven. Leidt zo’n aanpak uiteindelijk ook tot een lagere milieubelasting en minder kosten?

Medicijnen opnieuw uitgeven
Bij de heruitgifte van de medicijnen moet de kwaliteit worden gegarandeerd. Daarom werden de medicijnen in dit onderzoek afzonderlijk verpakt en voorzien van een sensor, die registreert of ingeleverde medicijnen binnen de vereiste temperatuur zijn bewaard. Smale: “Zijn verpakking, temperatuur en houdbaarheidsdatum in orde, dan kunnen de ingeleverde medicijnen opnieuw worden uitgegeven. Twee jaar lang hebben we deze procedure onderzocht in samenwerking met de apotheken van vier Nederlandse ziekenhuizen; Radboudumc, UMC Utrecht, Jeroen Bosch ziekenhuis en St Antonius ziekenhuis. Ruim duizend patiënten die thuis orale medicijnen tegen kanker gebruikten, deden in die periode mee aan het onderzoek.”

Tientallen miljoenen besparen
De resultaten, gepubliceerd in het vakblad JAMA Oncology, zien er veelbelovend uit. De investering in de methode, zoals de verpakking met temperatuursensor, bedraagt 37 euro per patiënt per jaar. Daar staat een besparing tegenover van 613 euro. Jaarlijks levert dat per patiënt een netto besparing op van 576 euro. Smale: “In Nederland kunnen we met deze heruitgifte van medicijnen jaarlijks tussen de 20 tot 50 miljoen euro besparen. Inmiddels hebben we het proces verder geoptimaliseerd, waardoor een netto besparing van 655 euro per patiënt mogelijk is.”

Grootschalig gevolg
Van alle verspilde medicijnverpakkingen kan twee-derde opnieuw worden uitgegeven. Projectleider Charlotte Bekker van Radboudumc vertelt: “Op basis van de resultaten wordt het onderzoek uitgebreid naar 14 ziekenhuizen. Opnieuw kijken we naar pillen tegen kanker. Heruitgifte mag alleen in het kader van een wetenschappelijke studie wegens Europese regels. We hopen dat de aanpak uiteindelijk landelijk kan worden gebruikt, én voor andere medicijnen.”

Ook duurzaamheid en sociale impact profiteren
“Deze aanpak is kostenbesparend voor dure geneesmiddelen”, zegt Smale, ”maar uiteindelijk zijn er ook andere factoren die je wilt meewegen, zoals duurzaamheid of sociale impact. Denk aan de milieubelasting die je kunt verminderen door medicijnen niet te vernietigen maar opnieuw te verstrekken; ook kan dit voordelig zijn voor medicijnen waar een tekort aan is.”

Brede belangstelling
Het in JAMA Oncology gepubliceerde onderzoek is voor zover bekend het eerste waarin heruitgifte van geneesmiddelen met gewaarborgde kwaliteit is onderzocht. Het onderwerp staat sterk in de belangstelling, niet alleen in de medische wereld maar ook daarbuiten. Verschillende partijen zetten zich in om verdere uitbreiding mogelijk te maken. Naast de deelnemende ziekenhuizen is ook de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuis Apothekers (NVZA) nauw betrokken. En is het onderdeel van de Green Deal doelstellingen om de zorg te verduurzamen. Smale: “Wij werken graag samen met alle partijen om de kosten en milieu impact van verspilde medicijnen aan te kaarten en te verminderen”.

­­­­­­­­­­­­Deelnemende ziekenhuizen aan het uitgebreide onderzoek: UMC Groningen, Erasmus MC, Amsterdam UMC, Leids UMC, Maastricht UMC, Rijnstate, Slingeland Ziekenhuis, Haga Ziekenhuis, Bravis Ziekenhuis

Bron: Radboud umc

Tags bij dit artikel:

• geneesmiddelen
• Radboudumc
• kostenbesparend
• duurzaamheid
• heruitgifte
• Nederlandse Vereniging van Ziekenhuis Apothekers
• pilvorm