Minstens 700.000 Nederlanders beleven een benauwd oud en nieuw

Benauwdheid, hoesten, kortademigheid of zelfs een longaanval: 9 op de 10 mensen met een longziekte ervaart tijdens de jaarwisseling gezondheidsproblemen vanwege vuurwerk. Tien procent ziet zich zelfs gedwongen zijn huis om die reden te ontvluchten. Dat blijkt uit een peiling van het Longfonds onder zijn achterban. “De impact van vuurwerk op mensen en hun longen is enorm. Minstens 700.000 Nederlanders beleven een benauwd oud en nieuw”, zegt directeur Michael Rutgers van het Longfonds.

Vluchten naar een vuurwerkvrij hotel
Van de 181 deelnemers aan de Longfonds-peiling geeft 10 procent aan vanwege door vuurwerk veroorzaakte gezondheidsproblemen zijn huis rond de jaarwisseling te ontvluchten. Yvette Moerdijk heeft ernstig astma. Ze gaat dit jaar noodgedwongen naar een vuurwerkvrij hotel: “Als ik thuis blijf word ik heel erg benauwd, ik moet dan echt vechten om te blijven ademen. Dat kost ontzettend veel kracht en is echt slopend voor mij. Als ik niet oppas resulteert het in een longaanval, dan kom ik weer in het ziekenhuis te liggen. Puur door dat vuurwerk.”

Vuurwerk veroorzaakt tijdens de jaarwisseling in zeer korte tijd een enorme luchtvervuiling. De concentraties fijnstof zijn in de eerste uren van de nieuwjaarsnacht 40 keer hoger dan normaal. Die fijnstofconcentraties zijn vergelijkbaar met miljoenensteden als New Delhi en Singapore, niet zelden liggen ze er zelfs ver boven. Vooral bij mist en windstil weer kunnen de concentraties flink oplopen. “Vuurwerkdampen leiden niet alleen bij de 1,2 miljoen Nederlanders met een longziekte tot gezondheidsproblemen. Iedereen kan gezondheidsklachten krijgen door de vieze vuurwerklucht. Daarvan zijn we ons nog te weinig bewust”, zegt Michael Rutgers.

Mondkapje
Yvette Moerdijk neemt de dagen rond de jaarwisseling preventief extra prednison. En als ze naar buiten gaat, doet ze een mondkapje voor. “Dan vragen mensen wel eens wat er met me aan de hand is. Maar over het algemeen zijn ze zich er weinig bewust van wat dat vuurwerk voor mensen met een longziekte betekent. ‘Het is maar één keer per jaar’, zeggen ze dan. Ja het is maar één keer, maar het duurt voor mij weken voordat ik weer een beetje een leven heb. Dat zien ze niet.”

Happen naar adem door vuurwerkdampen
Vrijwel alle respondenten geven aan op oudejaarsdag noodgedwongen binnen te blijven. Ze sluiten ramen, deuren en ventilatieroosters hermetisch af en gebruiken preventief extra medicijnen. “Zodra er vuurwerk wordt afgestoken, moet ik happen naar adem. Ik kan geen stap meer buiten zetten, dan val ik letterlijk om”, vertelt Anita Kuijs uit Eindhoven. “Ik zit klem in mijn eigen huis. Je kunt niet even gezellig bij de buren langs om ze een gelukkig nieuwjaar te wensen. Het liefst ging ik een weekend naar een vakantiepark waar ze geen vuurwerk afsteken. Maar dat kan ik gewoon niet betalen.”

Vuurwerkvrije zones
Uit onderzoek van het Nivel (2018) blijkt dat 58 procent van de mensen met astma en 60 procent van de mensen met COPD zich benauwd voelt door vuurwerk. “Het is te gemakkelijk om te zeggen dat deze mensen maar even een nachtje op hun tanden moeten bijten. De nasleep van die vuurwerksmog is heel lang, het duurt vaak weken voordat mensen met een longziekte weer een beetje kunnen functioneren”, zegt Michael Rutgers. “Steeds meer gemeenten stellen vuurwerkvrije zones in, dat juichen we als Longfonds toe. Hopelijk draagt deze ontwikkeling bij aan een grotere bewustwording. Want hoe mooi vuurwerk ook kan zijn, het is slecht voor ieders longen.”