Alcoholpreventie in Nederland is te universeel

Er wordt te weinig rekening gehouden met jongeren die kwetsbaar zijn voor alcoholmisbruik en verslaving

Het overgrote deel (90-95%) van de alcoholpreventie in Nederland is universeel. Dat wil zeggen, gericht op alle jongeren en te weinig rekening houdend met jongeren die kwetsbaar zijn voor alcoholmisbruik en verslaving. Dat moet anders, stelt Jeroen Lammers. Vrijdag 11 oktober promoveert Lammers aan de Universiteit Utrecht op onderzoek naar een interventie die deze ‘witte vlek’ weg kan nemen en een toegevoegde waarde heeft voor het preventieveld in Nederland.

Lammers, projectleider van De gezonde school en genotmiddelen bij het Trimbos-instituut, deed onderzoek naar de interventie Preventure. Dit is een programma dat zich richt op jongeren met een persoonlijkheidsprofiel dat ze kwetsbaar maakt voor overmatig alcoholgebruik. De resultaten uit zijn proefschrift laten zien dat Preventure effectief is in het terugdringen van binge-drinken bij jongeren met een hoog-risico persoonlijkheidsprofiel en bij jongeren met een praktisch opleidingsniveau. Het gaat bijvoorbeeld om jongeren die veel spanning zoeken of jongeren die angstgevoelig zijn. De resultaten van Lammers’ proefschrift laten zien dat preventie gericht op deze jongeren effectiever is dan universele preventie bij het verminderen van overmatig alcoholgebruik. Lammers: “Investeren in een preventieaanpak gericht op hoog-risicogroepen is een goede aanvulling op universele preventieprogramma’s, waardoor de gezondheidswinst op populatieniveau van jongeren verbeterd kan worden.”

Het is goed dat er in het kader van het Preventieakkoord de komende jaren de interventie Preventure doorontwikkeld en getoetst kan worden voor het Praktijkonderwijs en speciaal onderwijs. Voor een echte omslag is echter meer nodig, stelt Lammers op basis van zijn onderzoek.

Wat is er nodig?
Om te beginnen is er binnen het preventieveld in Nederland een andere visie op preventie nodig. Naast universele preventie dient er meer aandacht te gaan naar de groepen die het meest risico lopen of al problemen ervaren met alcoholgebruik. Door het opzetten van een stepped prevention systeem kan preventie voor de hele groep en preventie voor de hoog-risico jongeren elkaar versterken. Dit vraagt om een andere benaderingswijze en andere vaardigheden van preventieprofessionals. Zij hebben meer vaardigheden nodig op het gebied van motivationele gespreksvoering en cognitieve gedragstherapie, in aanvulling op voorlichting over de risico’s van gebruik.

Het vraagt daarnaast om een uitbreiding van het huidige aanbod van alcoholpreventie. Op dit moment is het aanbod van preventieprogramma’s in Nederland gericht op risico-jongeren  beperkt. Binnen Helder op School (de nieuwe naam voor De gezonde school en genotmiddelen) ligt de nadruk op klassikale voorlichtingsprogramma’s waarbij alle jongeren van een bepaalde leeftijd worden aangesproken. “Het wordt tijd dat er meer wordt geïnvesteerd in interventies voor de meest kwetsbare jongeren. We hebben nu meer kennis en ervaring over wat werkt en het is nodig dat er meer aanbod op maat komt voor deze kwetsbare doelroep.  De gelden uit het Preventieakkoord zijn een eerste stap, dit moeten we de komende  jaren uitbreiden”, aldus Lammers.

Tags bij dit artikel:

• jongeren
• preventie
• persoonlijkheid
• alcoholgebruik
• Trimbos-instituut
• risicogroepen
• vaardigheden
• overmatig