Volgens de voorzieningenrechter mogen zorgverzekeraars ‘geen negatieve sturing’ geven aan het gebruik van één van deze middelen

Zorgverzekeraars zijn zeer bezorgd over het betaalbaar en toegankelijk houden van de zorg na de uitspraak in het kort geding over de gevolgde inkoopprocedure bij zogeheten CDK 4/6 remmers, zeer dure medicijnen tegen uitgezaaide borstkanker. De rechtbank in Arnhem stelde op 25 februari het farmaceutisch bedrijf Novartis grotendeels in het gelijk. De zorgverzekeraars overwegen een hoger beroep.

De rechter haalt met dit vonnis een streep door de inkoopprocedure die de zorgverzekeraars zijn gestart voor de zeer dure en voldoende uitwisselbare CDK 4/6 remmers. Volgens de voorzieningenrechter mogen zorgverzekeraars ‘geen negatieve sturing’ geven aan het gebruik van één van deze middelen. Uiteraard staan zorgverzekeraars voor goede zorg voor alle verzekerden, ook voor de patiënten die deze medicijnen nodig hebben. Zorgverzekeraars zijn echter bezorgd over de consequenties van deze uitspraak voor alle verzekerden.

Ondermijning rol zorgverzekeraars
Volgens zorgverzekeraars ondermijnt de voorzieningenrechter met het vonnis hun wettelijk verankerde cruciale inkooprol, waarmee ze moeten zorgen dat geneesmiddelen toegankelijk en betaalbaar blijven voor iedereen. Door deze uitspraak moeten zorgverzekeraars hogere prijzen vergoeden voor deze geneesmiddelen.

Kosten dure geneesmiddelen
Zorgverzekeraars vinden dit zeer onwenselijk. In totaal werd in 2023 voor ongeveer 3 miljard euro aan dure geneesmiddelen in ziekenhuizen gedeclareerd. Dat is ongeveer 11 procent van de totale kosten voor medisch specialistische zorg in Nederland. De verwachting is dat deze kosten jaarlijks met 7 procent blijven toenemen. Mede door de sterk toenemende kosten voor dure geneesmiddelen stijgen de premies al jaren. Juist door het maken van prijsafspraken met farmaceuten kan deze kostenstijging beter worden beheerst.

Inkoop aan de markt
In juli vorig jaar besloot de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de inkoop van de drie gelijkwaardige CDK 4/6 remmers (palbociclib, ribociclib en abemaciclib) aan de markt over te laten om zo ‘’financiële afspraken te kunnen maken die resulteren in een pakketwaardig prijsniveau (uit Staatscourant, 2024, 21048, pagina 3)’’.

Onderhandelingen producenten
Zorgverzekeraars hebben daarom via hun zogeheten Clean Team onderhandeld met de producenten van de CDK4/6-remmers. Elk van de drie farmaceutische bedrijven heeft aanbod gedaan. De zorgverzekeraars streefden ernaar om met alle drie producenten een overeenkomst te sluiten voor een lagere prijs voor zorgaanbieders, maar twee van de farmaceuten, waaronder Novartis, wilden hun prijs niet voldoende verlagen.

Beste prijs gecontracteerd
Zorgverzekeraars hebben vervolgens het geneesmiddel met de beste prijs gecontracteerd en zijn tot een afspraak gekomen met Pfizer voor palbociclib. De lagere prijs levert de premiebetalers een potentiële besparing op van 10 miljoen tot 15 miljoen euro per jaar.

Bron: Zorgverzekeraars Nederland