Een behandeling voor kanker is lichamelijk zwaar

Prostaat- en darmkankerpatiënten ervaren lichamelijke klachten door hun ziekte en de behandelingen, maar ook problemen als slechtere conditie, vermoeidheid en ongerustheid. Bewegen kan dan helpen. Rianne Golsteijn ontwikkelde speciaal voor deze groep een programma dat hen stimuleert om meer te bewegen. De adviezen en informatie zijn toegesneden op hun situatie en hun (on)mogelijkheden. Het programma blijkt succesvol: deelnemers bewegen meer en hebben minder problemen met fysiek functioneren, vermoeidheid en depressie. Op vrijdag 22 november 2019 verdedigt Rianne Golsteijn haar proefschrift bij de Open Universiteit in Heerlen.

Minder klachten door bewegen
Een behandeling voor kanker is lichamelijk zwaar. Patiënten ervaren tijdens en ook na hun ziekte de gevolgen ervan. Lichamelijke klachten, maar ook een slechtere conditie, vermoeidheid en ongerustheid. Bewegen helpt om de klachten te verminderen, maar voldoende bewegen tijdens en na de behandeling is niet altijd even makkelijk. Speciaal voor prostaat- en darmkankerpatiënten ontwikkelde Rianne Golsteijn OncoActief. OncoActief is gebaseerd op de Actief Plus interventie, een bewezen effectief beweegadviesprogramma. Golsteijn paste Actief Plus aan door in de informatie en de adviezen specifiek rekening te houden met de behoeften en (on)mogelijkheden van deze patiëntengroep. 

Effectief ook op langere termijn
478 patiënten en oud-patiënten namen deel aan haar onderzoek. De gegevens over het beweeggedrag van de groep werden verzameld via vragenlijsten en via een bewegingsmeter. Deelname aan OncoActief bleek zeer effectief: Tijdens het programma, maar ook na 6 maanden bleken de deelnemers significant meer te bewegen dan de controlegroep. Dat verbeterde beweeggedrag hielden ze ook op de langere termijn vol, zo bleek uit een meting na 12 maanden. Al tijdens de interventie en na afloop hadden de deelnemers ook minder last van vermoeidheid, depressie en minder problemen met hun fysieke functioneren dan de controlegroep. Na 12 maanden was de vermoeidheid bij de OncoActief-groep nog steeds significant minder dan bij de controlegroep.

Laagdrempelig en goed vol te houden
Golsteijn: “Dankzij OncoActief herstelt deze groep kankerpatiënten dus sneller. Bovendien zien we dat ze na 12 maanden nog steeds meer bewegen dan voorheen. Dat draagt mogelijk bij aan een gezonde levensstijl op de lange termijn. Er waren in de loop van het onderzoek weinig uitvallers. Dat kan erop duiden dat het programma toegankelijk, laagdrempelig en goed vol te houden is. Het is wel aan te raden om de adviezen zowel online als op papier aan te bieden. Dat maakt dat ook mensen die minder ‘gedigitaliseerd’ zijn mee kunnen doen.” OncoActief is niet alleen effectief, het kan ook een relatief goedkope manier zijn om het herstel te bevorderen en te versnellen. Golsteijn adviseert dan ook te onderzoeken of het mogelijk is om OncoActief op grote schaal toegankelijk te maken voor alle patiënten.”