Darmbacteriën kunnen meer alcohol produceren dan eerder bekend was

Bij mensen met NAFLD (Non Alcoholic Fatty Liver Disease) is er geen sprake van hoge alcoholconsumptie

Onderzoekers van Amsterdam UMC hebben aangetoond dat darmbacteriën veel meer alcohol kunnen produceren dan tot nu toe bekend. Dit kan de oorzaak en aanjager zijn van Non Alcoholic Fatty Liver Disease (NAFLD), niet-alcoholische leververvetting. De resultaten zijn gepubliceerd in Nature Medicine.

Overmatig alcoholgebruik kan leververvetting veroorzaken. Maar bij mensen met NAFLD is geen sprake van hoge alcoholconsumptie. Arts-onderzoeker Stijn Meijnikman: “Dat darmbacteriën alcohol kunnen maken, was al bekend. Maar niet dat het zoveel kan zijn. Als patiënt merk je daar niets van omdat de lever de alcohol afbreekt. Uit onze studie blijkt nu dat bij 40% van de NAFLD-patiënten alcohol toch een rol speelt, alleen gaat het dan om alcohol die gemaakt is door eigen darmbacteriën.”

Het onderzoek
De onderzoekers gebruikten voor hun onderzoek bloed uit de poortader, het bloedvat dat stoffen van de darmen naar de lever transporteert. In de lever worden schadelijke stoffen zoals alcohol afgebroken. Meijnikman: “Wij wilden weten hoeveel alcohol er in het bloed zit voordat de lever zijn zuiverende werk doet. Toen vonden we hoge concentraties die overeenkomen met 0.35 liter pure alcoholconsumptie per dag. Wij vermoeden dat dit een belangrijke rol speelt bij het ontstaan en in stand houden van leververvetting bij mensen met NAFLD.”

De onderzoekers bepaalden bij 146 mensen met en zonder leververvetting de alcoholconcentratie in perifeer bloed (dat al gezuiverd is door de lever) tijdens het nuttigen van een maaltijd. Ook bij gezonde mensen vonden ze hoge alcoholconcentraties in de poortader. De alcoholconcentratie steeg door het nuttigen van een maaltijd, maar lag ongeveer 200 keer lager dan de concentratie in de poortader. Naar mate mensen ernstiger ziek waren, nam de alcoholconcentratie in het perifere bloed toe.

Meijnikman: “Dit laat zien dat de lever een grote capaciteit heeft om bloed van alcohol te zuiveren. En dat alcohol een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling van leververvetting. Ook als we levercellen onder de microscoop bekijken, lijken de levercellen van mensen met niet-alcoholische leververvetting erg op die van mensen met alcoholische leververvetting.”

In een ander experiment kregen proefpersonen een stofje dat de alcoholafbraak in de lever stil legt. Bij patiënten met leververvetting resulteerde dat in een 15 keer hoger alcoholpercentage in het perifere bloed dan wanneer de lever zijn zuiverende werking kan doen. Het effect verdween na een antibioticabehandeling. “Dit toont aan dat de grote hoeveelheid alcohol afkomstig is van darmbacteriën”, zegt Meijnikman.

NAFLD
Ongeveer 2.5 miljoen Nederlanders hebben NAFLD. Een op de drie personen ontwikkelt een meer progressieve vorm van NAFLD en heeft een grotere kans op leverkanker, hart- en vaatziekten. Dit kan uiteindelijk leiden tot een levertransplantatie. Op dit moment is er geen behandeling voor deze mensen. “Dit onderzoek opent een nieuwe wereld aan onderzoeksmogelijkheden en therapeutische opties voor patiënten met leververvetting.”

Tags bij dit artikel:

• darmbacteriën
• alcohol
• Amsterdam UMC
• antibioticabehandeling
• leververvetting