Moleculaire studie naar beenmergkanker krijgt Amerikaanse subsidie

Multipel myeloom is de ongecontroleerde deling van kwaadaardige plasmacellen in het beenmerg

De afdeling Hematologie van het Erasmus MC Kanker Instituut krijgt van de Amerikaanse liefdadigheidsinstelling MMRF een grote subsidie van 7 miljoen euro.

Met het geld van de Multiple Myeloma Research Foundation gaan de hematologen prof. Pieter Sonneveld en dr. Annemiek Broijl, en wetenschappelijk onderzoeker Tom Cupedo onderzoek doen naar multipel myeloom, een beenmergkanker die ook wel bekend staat als de ziekte van Kahler.

Stroomversnelling
Ofschoon de behandeling van multipel myeloom de afgelopen decennia in een stroomversnelling is gekomen en er voor patiënten veel effectieve therapieën beschikbaar zijn, komt de ziekte na verloop van jaren bij vrijwel alle patiënten terug. Bij een kleine groep gebeurt dat zelfs heel snel, vertelt onderzoeker Tom Cupedo.

‘Bij de meeste patiënten treedt initiële remissie op, dan lijkt de ziekte weg. Maar bij een kleine groep komt de ziekte snel, binnen twee jaar terug. We begrijpen nog niet goed hoe dat komt. Ook niet hoe het komt dat de ziekte überhaupt niet weg blijft. De meerderheid van de patiënten ondergaat na de diagnose meerdere therapieën die dan weer effectief zijn, maar waarna de ziekte toch weer opvlamt.’

Mutaties
Daarom gaat het consortium nu op moleculair tumorcelniveau onderzoek doen naar de oorzaak van dat terugkeren van ziekte. Er zijn twee aannemelijke verklaringen, zegt Cupedo. ‘De eerste: door mutaties in het DNA van de tumorcellen worden de tumorcellen resistent tegen de therapieën. De tweede: in het beenmerg waarin de tumorcellen groeien zit iets waardoor die tumorcellen toch weer de gelegenheid krijgen om te gaan groeien. Bij de patiënten die het slecht doen, zal het een combinatie zijn van die twee’, voorspelt Cupedo.

Om dat vast te stellen gaan de onderzoekers bewaard tumormateriaal van patiënten uit klinische trials tot op de kleinste moleculen uitpluizen. ‘We weten hoe die patiënten hebben gereageerd op de therapie. Daarom kunnen we kijken naar verschillen in de tumorcellen en de beenmergcellen van patiënten die goed reageerden op hun therapie en patiënten die slecht reageerden.’

Microscoop
Het consortium zal daarbij gebruik maken van speciale imagingtechnieken, maar kijkt vooral onder met behulp van next-generation sequencing naar het gedrag van de genen in het tumormateriaal. Het Erasmus MC Kanker Instituut doet de studie niet alleen: academische onderzoekscentra uit het Duitse Würzburg, het Italiaanse Turijn en de Spaanse steden Salamanca en Santiago de Compostella zijn aangesloten. Ook Amsterdam UMC doet mee in het consortium.

Multipel myeloom is de ongecontroleerde deling van kwaadaardige plasmacellen in het beenmerg. De ziekte openbaart zich meestal na het 65e levensjaar. Jaarlijks wordt de ziekte ongeveer 1100 keer vastgesteld.

Een patiënt met multipel myeloom bleef veertig jaar geleden gemiddeld nog twee jaar in leven, met allerlei invaliderende symptomen zoals spontane botbreuken, frequente infecties en bloedarmoede. Oudere patiënten overleefden nog korter. De komst van immuuntherapie heeft ervoor gezorgd dat de levensverwachting van een 70-jarige patiënt werd verlengd naar 7 tot 10 jaar.

Lees meer over multipel myeloom in dit interview met prof. Pieter Sonneveld.

Bron: Erasmus MC

Tags bij dit artikel:

• Immuuntherapie
• kwaadaardige
• Erasmus MC
• levensverwachting
• beenmerg
• Erasmus MC Kanker Instituut
• multipel myeloom
• plasmacellen
• ziekte van Kahler
• beenmergkanker