Nieuwe test maakt dierproeven overbodig

Dierproeven overbodig maken door een nieuwe test te ontwikkelen om kwaadaardige tumoren op te sporen.

Dat is LUMC-onderzoeker Daniela Salvatori van plan met haar ZonMw-subsidie van 250.000 euro in het kader van het project ‘Meer kennis met minder dieren’.

Haar onderzoek draait om stamcellen, die zich onbeperkt kunnen delen en zorgen voor de aanmaak van gespecialiseerde cellen. “In 2006 is er een methode ontwikkeld waarmee je zelf deze stamcellen kunt maken door wat weefsel bij bijvoorbeeld de neus van een patiënt weg te halen. Die cellen herprogrammeer je en vorm je tot stamcellen. Dan kun je er alles van maken, van bloed tot hartweefsel. Het hangt af van wat een patiënt nodig heeft”, legt Salvatori, dierenarts en dierpatholoog, uit. “We noemen dit geïnduceerde pluripotente stamcellen.”

Nuttig

Het grote struikelblok is dat deze nieuw gevormde cellen niet meteen nuttig zijn voor een patiënt. “Ze kunnen in het lichaam een goed- of kwaadaardige tumor vormen”, aldus Salvatori. “Daarom worden de cellen eerst getest in proefdieren. Dat zorgt bij hen voor veel ongemak.”

Salvatori zocht contact met Leendert Looijenga. Hij onderzoekt in het Erasmus MC in Rotterdam kwaadaardige tumoren die ontstaan in de testis van jonge mannen. Als zo’n tumor is verwijderd, haalt Looijenga wat bloed weg bij een patiënt om te onderzoeken of er uitzaaiingen zijn. “Hij kijkt of bepaalde biomarkers in het bloed aanwezig zijn waarmee je kanker kunt aantonen. De tumoren die Looijenga onderzoekt, lijken erg veel op de kwaadaardige gezwellen die stamcellen vormen”, zegt Salvatori. “Ik dacht: kunnen we de dierproeven overbodig maken en met behulp van biomarkers bepalen of stamcellen een goedaardige of juist een kwaadaardige tumor vormen?”

Eerste resultaten

Dat gaat ze de komende drie jaar onderzoeken in samenwerking met Jan-Bas Prins, hoogleraar Proefdierwetenschappen, en Christine Mummery, hoogleraar Ontwikkelingsbiologie. De eerste resultaten zijn alvast veelbelovend. Salvatori: “We hopen dat de oude dierproeftest straks niet meer nodig is.”

Tags bij dit artikel:

• dierproeven
• overbodig