Niet alle patiënten met endeldarmkanker hebben een operatie nodig.

Dat concluderen onderzoekers van het Radboudumc na het bekijken van data van de Nederlandse Kanker Registratie. Nu worden vrijwel alle patiënten met vroege endeldarmkanker nog geopereerd om de tumor te verwijderen, maar dat lijkt niet in alle gevallen noodzakelijk. Het Radboudumc Centrum voor Oncologie start een internationaal onderzoek naar twee endeldarmsparende behandelingen. 5 juli, is de eerste Nederlandse patiënt geïncludeerd.

De afgelopen jaren worden patiënten met endeldarmkanker die bestraling en chemotherapie ondergaan steeds vaker niet meer geopereerd. Een operatie betekent voor patiënten kans op een stoma of functionele problemen zoals problemen bij het plassen of de ontlasting of seksuele functies. Een endeldarmsparende behandeling wordt op dit moment echter slechts bij enkele patiënten uitgevoerd. 

Nederlandse Kankerregistratie

Om uit te zoeken of mogelijk meer patiënten kunnen profiteren van een endeldarmsparende behandeling bekeek Anouk Rombouts,  onderzoekster van het Radboudumc, gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). De NKR is een database met betrouwbare, objectieve gegevens van alle kankerpatiënten in Nederland. Samen met een team van onderzoekers bekeek zij hoeveel patiënten met endeldarmkanker na bestraling en eventueel chemotherapie nog tumorweefsel hadden. Bij 10 tot 20 procent van de patiënten bleek geen tumorweefsel meer aanwezig na behandeling.  

Onnodige operatie

Nu blijkt dat mogelijk meer patiënten endeldarmsparend behandeld kunnen worden, start het Radboudumc Centrum voor Oncologie met een vergelijkend onderzoek. Daarin wordt de huidige behandeling mét operatie vergeleken met twee endeldarmsparende behandelingen. Hoogleraar Oncologische Chirurgie van het Radboudumc Hans de Wilt: “De afgelopen jaren hebben we patiënten met endeldarmkanker nog standaard geopereerd na de bestraling, maar dit lijkt dus niet in alle gevallen noodzakelijk. Een endeldarmbesparende behandeling lijkt daarom voor meer patiënten met endeldarmkanker een optie.” 

STARTREC

Het internationale onderzoek STARTREC vergelijkt dus de standaardoperatie met twee endeldarmsparende behandelingen.  De ene behandeling is een korte periode van bestraling gedurende 1 week, de andere behandeling een langere periode van bestraling met chemotherapie gedurende 5 weken. Patiënten met endeldarmkanker kunnen  binnenkort in twaalf centra* in Nederland terecht voor dit onderzoek. Ook in Denemarken en in Engeland wordt het onderzoek uitgevoerd. Hans de Wilt coördineert de studie: “De STARTREC studie moet antwoord geven op de vraag of deze endeldarmsparende behandelingen net zo goed resultaat geven ten opzichte van de standaard operatie. Daarnaast willen we erachter komen welke van deze twee behandelingen de beste resultaten geeft op de korte en lange termijn.” 

Naast de STARTREC studie zijn er nog twee andere landelijke orgaansparende onderzoeken: de TESAR studie en de WAITandSEE registry. Het Radboudumc is het eerste universitair medisch centrum waar patiënten terecht kunnen voor alle drie deze studies.

*Deelnemende centra STARTREC: Radboudumc, Isala, LUMC, Amphia, Catharina Ziekenhuis, AvL, VUmc, IJsselland Ziekenhuis, MC Leeuwarden, Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis, Diakonessenhuis en Laurentius Ziekenhuis.