Landelijke campagne Samen Beslissen gestart

Ondanks dat veel zorgverleners in het land al proberen hun patiënten te betrekken is er nog genoeg te doen

Om tot de beste zorg te komen, hebben zorgverlener en patiënt elkaar nodig. Want door samen te beslissen zijn mensen meer tevreden over de zorg en ondersteuning en houden zij zich beter aan de afspraken die zij met hun zorgverlener maken. Maar helaas gebeurt het beslissen in de zorg in Nederland nog te weinig ‘samen’. Om daar verandering in te brengen, is de nationale campagne Samen Beslissen gestart.

Ondanks dat veel zorgverleners in het land al proberen hun patiënten te betrekken is er nog genoeg te doen. Sommige zorgverleners denken bijvoorbeeld dat het bespreken van keuzemogelijkheden te ingewikkeld is voor hun patiënten of cliënten. En patiënten bereiden zich nog te vaak niet goed voor op een gesprek. Dit alles kan ervoor zorgen dat mensen zorg krijgen waar ze niet bewust voor hebben gekozen, of zelfs helemaal niet achter staan.

Samen beslissen in het Radboudumc
Als je als patiënt in het Radboudumc bent voor een behandeling of onderzoek, komt je vaak voor een keuze te staan: bijvoorbeeld opereren of medicijnen, doorbehandelen of stoppen. Vaak zijn er meerdere opties mogelijk, elk met hun eigen voor- en nadelen. Iedere optie heeft gevolgen voor je leven. Het is daarom belangrijk om je wensen, behoeften en zorgen aan te geven. Zo kunnen we samen alle mogelijkheden overwegen om tot de juiste beslissing te komen.

Pancreas-chirurg en pijlerhoofd Gastro-intestinale en Oncologische chirurgie in het Radboudumc Marion van der Kolk is nauw betrokken bij Samen Beslissen in het Radboudumc en het project Empower2decide: “Ik zie nog te vaak dat patiënten schrikken als ze worden gevraagd om mee te beslissen over bijvoorbeeld een keuze tussen operatie, chemotherapie of uitsluitend behandelen van klachten zonder kans op genezing. Maar als patiënt kent u uzelf het beste; u weet wat belangrijk is in uw leven. Het is daarom van groot belang dat u aangeeft hoe u zich voelt en wat uw ervaringen en wensen zijn om tot een juiste beslissing te komen. De artsen en verpleegkundigen helpen patiënten daarbij met al hun kennis en ervaring. We willen een patiënt hiervoor ook voldoende tijd geven en indien gewenst de huisarts daarbij betrekken.”

Een goed gesprek begint met een goede voorbereiding
Een goed gesprek tussen zorgverlener en patiënt is een open en persoonlijk gesprek waarin besproken wordt wat écht belangrijk is voor de patiënt. Dat is niet gemakkelijk. Mensen hebben moeite met het onder woorden brengen van wensen. En soms zit het gevoel in de weg dat ze de zorgverlener niet goed genoeg kennen.

Dat blijkt ook uit het Samen Beslissen-onderzoek (2020) van Kantar Public in opdracht van het ministerie van VWS. Minstens een kwart van alle patiënten vindt samen beslissen lastig. Vaak zijn dit mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden. “Het is lastig voor ze omdat ze niet gewend zijn hun wensen uit te spreken. Of omdat ze simpelweg geloven dat hun eigen mening niet relevant genoeg is”, zegt Dianda Veldman, directeur-bestuurder van Patiëntenfederatie Nederland en partner van de campagne. “Na afloop van zo’n gesprek twijfelt vier op de tien of ze wel genoeg of de juiste vragen hebben gesteld. In de voorbereiding ligt een belangrijk deel van de oplossing. Als je van tevoren al duidelijk weet wat je wel en niet wilt of als je alvast al je vragen opschrijft, is de kans veel groter dat je tevreden en goed geïnformeerd de spreekkamer uit loopt.”

Om mensen te helpen bij het gesprek met een zorgverlener geeft de campagne Samen Beslissen tips en hulpmiddelen bij de voorbereiding van een gesprek met een zorgverlener, maar biedt het ook handvatten voor tijdens en na het gesprek.

Zorgverleners overschatten de mate waarin zij samen beslissen
Ook zorgverleners kunnen meer doen. Zij overschatten op hun beurt de mate waarin zij samen beslissen met de patiënt. Dit valt op te maken uit het Samen Beslissen-onderzoek. Zo maken 7 op de 10 zorgverleners een voorselectie van de behandelmogelijkheden. Als dit gebeurt vóórdat de voorkeuren van de patiënt uitgevraagd zijn, is er geen sprake van samen beslissen. Want ook de situatie en wensen van de patiënt moeten worden meegenomen. Ruim tweederde van de zorgverleners kan zich nog verbeteren in het samen-beslisgedrag, concludeert Kantar Public. En daarom richt de campagne zich ook op zorgverleners. Met sectorspecifieke tips, flyers, posters en andere hulpmiddelen voor alle zorgsectoren kunnen ook zij zich toegankelijker opstellen naar de patiënt.

Over de campagne Samen Beslissen
De campagne Samen Beslissen is een initiatief van het programma Uitkomstgerichte Zorg. Dit programma zet zich binnen de medisch-specialistische zorg in voor meer inzicht in zorguitkomsten en voor meer samen beslissen. Naast de medisch-specialistische zorg richt de campagne zich op drie andere sectoren: huisartsenzorg, paramedische zorg en wijkverpleging. Samen beslissen is overal belangrijk. Of je nou naar de huisarts, het ziekenhuis, een paramedische zorgverlener gaat of thuis zorg ontvangt.

Op www.begineengoedgesprek.nl vinden patiënten en zorgverleners meer informatie, tips en andere hulpmiddelen over hoe samen te beslissen.

Voor patiënten van het Radboudumc is ook meer informatie te vinden op onze webpagina Samen Beslissen. Hier leest u onder andere hoe u zich kunt voorbereiden op uw gesprek met de arts, behandelaar of verpleegkundige.

Tags bij dit artikel:

• campagne
• zorgverleners
• Radboudumc
• informatie
• behandelaar
• gesprek
• verpleegkundige