Specialisten zijn overtuigd van de effectiviteit van een bifocale bril

Kinderen met het syndroom van Down zien niet alleen slecht in de verte, maar ook van dichtbij. Promotieonderzoek van Christine de Weger-Zijlstra van het Radboudumc toont aan dat deze kinderen veel beter zien met een bril die beide afwijkingen corrigeert. Met deze bril ontwikkelen ze zich bovendien beter. 

Een leesbril komt met de jaren, toch? Niet voor kinderen met het syndroom van Down. Al lang weten we dat deze kinderen veraf slecht zien, maar sinds kort blijkt ook het zicht van dichtbij sterk verstoord. Dit komt door afwijkingen in de hersenen en de ogen, waardoor de kinderen niet goed kunnen scherpstellen. Christine De Weger-Zijlstra, orthoptist en onderzoeker aan het Radboudumc: ‘Deze kinderen kregen vroeger een gewone, unifocale bril die het zicht veraf verbetert, maar dan hebben ze dus nog steeds een wazig beeld dichtbij. Wij hebben onderzocht of een bifocale bril, die zowel veraf als dichtbij kijken corrigeert, het zicht van kinderen met Down verbetert. We hebben ook gekeken wat de bril doet met de ontwikkeling van deze kinderen. Zo onderzochten we werkgeheugen, selectieve aandacht, gedrag kunnen beheersen en flexibel kunnen denken.’ 

Spelletje op de tablet
De Weger-Zijlstra onderzocht ruim 100 kinderen van twee tot zestien jaar met het syndroom van Down. De helft kreeg een unifocale bril en de andere helft een bifocale bril. Vervolgens zijn een jaar lang verschillende metingen uitgevoerd. Die waren niet alleen gericht op de zichtfunctie. Zo keek ze bijvoorbeeld ook naar de stand van de ogen. ‘Kinderen met Down kijken vaak scheel en dit beperkt het zicht’, vertelt ze. ‘Een oog dat scheel staat doet namelijk niet mee.’ Ouders en leerkrachten vulden vragenlijsten in om de ontwikkeling in kaart te brengen. De kinderen voerden hiervoor een specifieke taak uit op een tablet. De Weger-Zijlstra: ‘Voor hen was dit alsof ze een spelletje speelden en ze vonden het erg leuk.’ 

Verbeterde cognitieve ontwikkeling
De uitkomsten van het onderzoek zijn zeer positief. De bifocale bril verbetert het zicht van dichtbij sterk en vermindert het scheelzien. Het opvallendst is dat het gebruik van deze bril de ontwikkeling bevordert. De Weger-Zijlstra: ‘We zagen bovendien de sterkste ontwikkeling bij de kinderen met de grootste verbetering van hun zicht. Dit onderstreept het belang van goed zicht van veraf én dichtbij voor de ontwikkeling van het kind. Omdat slecht zicht van dichtbij vrijwel niet voorkomt bij gewone kinderen is er bij het Downsyndroom ook nooit aandacht voor geweest. Door dit onderzoek kunnen we ze nu veel beter helpen.’ 

Nieuwe standaardbehandeling
De resultaten van het onderzoek worden nu in de praktijk gebracht. ‘Er is veel draagvlak binnen de Nederlandse kinderoogheelkunde’, zegt Nienke Boonstra, copromotor en één van de onderzoeksleiders. ‘Dit onderzoek is in 15 ziekenhuizen uitgevoerd en de specialisten daar zijn overtuigd van de effectiviteit van de bifocale bril. We verwachten dat deze behandeling zowel nationaal als internationaal de nieuwe standaard wordt bij kinderen met Down.’