Aantal kinderen die kanker overleven flink gestegen

Deze verbetering in overleving komt door ontwikkelingen in de diagnose en behandeling van kinderkanker

De overleving van kinderen met kanker is de afgelopen 30 jaar flink gestegen: 83% van de kinderen en tieners is 5 jaar na hun kankerdiagnose nog in leven, blijkt uit cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie. Integraal Kankercentrum Nederland deelt deze cijfers vanwege Wereldkinderkankerdag 15 februari. Deze verbetering in overleving komt door ontwikkelingen in de diagnose en behandeling van kinderkanker, zoals het aanpassen van de behandeling op de soort en ernst van de tumor, betere herkenning van ziektebeelden en nieuwe behandelingen. In 2021 kregen 556 kinderen en tieners jonger dan 18 jaar in Nederland de diagnose kanker. 

Overleving neemt toe en sterfte neemt af 
De overleving van kinderen met kanker is de afgelopen decennia flink toegenomen. Was in de jaren ’90 nog 73% na 5 jaar nog in leven, twintig jaar later was dat gestegen tot 83%. De overleving is het hoogst bij hodgkinlymfoom, retinoblastoom en kiemceltumoren: ruim 95% van de kinderen met een van deze aandoeningen is na 5 jaar nog in leven. De prognose is het slechtst bij bepaalde vormen van hersenkanker, neuroblastoom en een specifieke vorm van botkanker, osteosarcoom. Minder dan 70% van deze kinderen is 5 jaar na diagnose nog in leven. 

Dr.ir. Henrike Karim-Kos, onderzoeker naar kinderkanker bij IKNL en onderzoeksgroepsleider in het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie: ‘Het is bemoedigend om te zien dat de overleving van kinderen met kanker in de lift zit, maar er is nog een hele weg te gaan.’ Ondanks de verbeterde overleving is kanker nog een van de meest voorkomende doodsoorzaken bij kinderen. In 2021 overleden 60 kinderen onder de 20 jaar aan kanker. Van alle kankersoorten, overlijden de meeste kinderen aan leukemie of een hersentumor. 

Incidentie van kinderkanker stabiel
De incidentie (het aantal nieuwe gevallen) van kanker bij kinderen en tieners is de laatste decennia stabiel, waarbij jongens vaker getroffen worden dan meisjes (in 2021: 297 jongens en 259 meisjes). Leukemie (159 nieuwe diagnoses in 2021), hersentumoren (123) en lymfomen (89) zijn de meest voorkomende vormen van kinderkanker in Nederland. Andere vormen van kanker bij kinderen zijn o.a. neuroblastoom (kanker in de voorlopercellen van het zenuwstelsel), retinoblastoom (kanker van het netvlies van het oog), nefroblastoom (nierkanker), hepatoblastoom (leverkanker), sarcomen, en kiemceltumoren (kanker van de geslachtscellen).

Kanker bij kinderen is vaak anders dan kanker bij volwassenen. Niet alleen komt een groot deel van de vormen van kinderkanker alleen bij kinderen voor, de behandeling en genezingskansen zijn ook anders dan bij volwassenen. Retinoblastomen, neuroblastomen en nefroblastomen komen bijvoorbeeld alleen bij kinderen voor. Dit zijn tumoren ontstaan in voorlopercellen – dit soort cellen is bij volwassenen niet of nauwelijks meer aanwezig.

Verschillende vormen van kinderkanker naar leeftijd
Ruim een derde van alle gevallen van kinderkanker worden bij kinderen jonger dan 5 jaar gediagnosticeerd (196 van de 556 nieuwe diagnoses in 2021). In deze jongste leeftijdsgroep zijn leukemie, hersentumoren, neuroblastoom en nefroblastoom de meest voorkomende vormen van kanker. Leukemie en hersentumoren zijn ook de meest voorkomende vormen bij de andere leeftijdsgroepen. Lymfomen en epitheliale tumoren nemen toe in incidentie met de leeftijd. Non-hodgkinlymfoom komt ook op jongere leeftijd voor, terwijl hodgkinlymfoom vaker bij de wat oudere kinderen en tieners gezien wordt. 

Zorg voor kinderen met kanker
Er bestaan afspraken over de diagnostiek en behandeling van kinderkanker. Deze is vanaf 2018 gecentraliseerd en vindt plaats in het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie in Utrecht voor kinderen en tieners tot 18 jaar. Het Prinses Máxima Centrum werkt in nauwe afstemming met een aantal shared care centra verdeeld over Nederland, waar zorg dichter bij huis kan worden vormgegeven als mogelijk.

Bron: IKNL

Tags bij dit artikel:

• diagnostiek
• kinderkanker
• behandeling
• IKNL
• overleving