Met dank aan de coronacrisis is eenzaamheid een uiterst zichtbaar thema geworden
Maastrichtse onderzoekers pleiten voor een urgente aanpak van eenzaamheid in de samenleving. Los van de geestelijke nood, maken mensen die lijden aan ernstige of zeer ernstige eenzaamheid tot een jaar later nog 40 tot 50 procent hogere zorgkosten dan mensen die zich niet eenzaam voelen. Onder jonge mensen tussen 19 en 40 jaar is dit verschil in gemaakte zorgkosten het grootst. Dat blijkt uit een studie van de Universiteit Maastricht (UM) onder bijna 350.000 Nederlanders. Omgerekend naar de volledige Nederlandse bevolking gaat het om een bedrag van ongeveer 2 miljard euro aan zorgkosten per jaar. De bevindingen van het onderzoeksteam zijn recent gepubliceerd in het International Journal of Public Health.
Zichtbaar
Eenzaamheid is met dank aan de coronacrisis een uiterst zichtbaar thema geworden. Een op de 10 Nederlanders voelt zich ernstig of zeer ernstig eenzaam en maar liefst vier op de tien Nederlanders ervaart enige mate van eenzaamheid. Niet voor niets maken veel deskundigen uit de geestelijke gezondheidszorg zich ernstig zorgen. De nood in de samenleving is hoog. Onderzoekers van de Universiteit Maastricht laten in hun recent gepubliceerde studie zien dat eenzaamheid nadrukkelijk ook een nadelig financieel aspect heeft voor de samenleving. Zelfs als de wetenschappers rekening houden met de ongezondere leefstijl en de slechtere fysieke en mentale gezondheid van eenzame mensen, dan maken mensen die zich eenzaam voelen nog altijd 30 procent meer kosten in de geestelijke gezondheidszorg. Omgerekend naar de totale bevolking gaat dat om bijna 350 miljoen euro per jaar aan kosten in de geestelijke gezondheidszorg. Onderzoekster Rachelle Meisters: “Onze studie bewijst dat eenzaamheid naast een groot sociaal en maatschappelijk probleem ook een aanzienlijk financieel probleem is. Dat komt voornamelijk doordat mensen die eenzaam zijn een slechtere fysieke en mentale gezondheid hebben, waardoor ze sowieso al hogere zorgkosten maken. Maar zelfs na de correctie voor de gezondheid zien wij dat eenzame mensen meer kosten maken voor huisartsenzorg en GGZ. Het is daarom vooral zaak om bij mensen die eenzaam zijn in te zetten op het bevorderen van een gezonde leefstijl en goede gezondheid.”
Urgentie
Aangezien deze studie is uitgevoerd op pre-corona gegevens, verwachten de wetenschappers dat het probleem op dit moment nog veel groter is. Hoewel de zorgkosten momenteel wellicht gedrukt worden door de afschaling van allerlei reguliere zorg, kunnen de kosten de komende jaren nog fors hoger uitvallen dankzij de toenemende eenzaamheid in de samenleving door de COVID-19 maatregelen. Juist ook omdat het onderzoek uitwijst dat eenzaamheid voornamelijk bij jonge mensen een grote rol speelt in de kosten die zij maken in de zorg. Het verschil in zorgkosten tussen jongeren die zich eenzaam voelen en jonge mensen die niet eenzaam zijn is namelijk groter dan het verschil in zorgkosten van eenzame ouderen (65+) en ouderen die niet eenzaam zijn. Universitair docent Daan Westra: “We zien dat eenzaamheid vooral bij jongere mensen tussen de 19 en 40 jaar verband houdt met hogere zorgkosten. Dat is zorgwekkend in het licht van de huidige maatregelen, die jongeren hard raken. Het is daarom cruciaal om juist voor deze groep te kijken wat binnen de maatregelen wel kan en hoe we kunnen voorkomen dat ze geïsoleerd raken en zich (nog) eenzaam(er) gaan voelen. Vooral omdat ons onderzoek laat zien dat hogere zorgkosten door eenzaamheid een tijdlang kunnen aanhouden.”