Zeer kwetsbare oudere heeft niet altijd baat bij heupoperatie

Heupoperatie leidt tot een belastende revalidatie die lang niet altijd succesvol is

Het opereren van een gebroken heup bij zeer kwetsbare ouderen die in een verpleeghuis wonen, is niet altijd van toegevoegde waarde. Dat blijkt uit de FRAIL-HIP studie die werd verricht in 25 ziekenhuizen, onder leiding van het Erasmus MC, Noordwest Ziekenhuisgroep en het Amsterdam UMC.

In de landelijke FRAIL-HIP studie werden zeer kwetsbare ouderen en hun naasten gevraagd om samen met behandelaars te beslissen over de wensen rondom de behandeling van een gebroken heup. Een heupfractuur gaat bij deze specifieke patiëntengroep vaak gepaard met versneld overlijden. Complicaties rondom de herstelperiode komen bovendien vaak voor.

Dat leidt tot een belastende revalidatie die lang niet altijd succesvol is. Daarom werd in deze studie nadrukkelijk ook niet opereren als optie besproken met de patiënt en hun naasten. Na een weloverwogen beslissing, afgestemd op de wensen van de individuele patiënt, werden de patiënten 6 maanden, of tot aan het overlijden, gevolgd.

Er werd gekeken naar de kwaliteit van leven, pijn, zelfstandigheid, pijnstillergebruik, het overlijden, tevredenheid met gekozen behandeling en kwaliteit van het eventuele overlijdensproces.

Korter leven met zelfde kwaliteit
In totaal deden 172 patiënten mee aan de studie, van wie 88 mensen er na het overleg voor kozen om niet geopereerd te worden. Die keuze leidde niet tot een slechtere kwaliteit van leven dan in de groep die wél geopereerd wilde worden.

In de geopereerde groep was na 6 maanden minder dan 45 procent zelfstandig mobiel. Bovendien kreeg 81 procent een of meer complicaties. De meest voorkomende complicaties waren acute verwardheid, doorligwonden en infecties zoals longontsteking. Zoals verwacht overleden veel patiënten korte tijd na de val en heupfractuur.

Opereren of niet?
De studie toont aan dat niet opereren van een gebroken heup in een selecte groep zeer kwetsbare patiënten een goede keuze kan zijn. Het verkennen van wensen met patiënt en mantelzorgers is volgens de onderzoekers essentieel om samen tot de juiste behandeling te komen. ‘Het onderzoek toont vooral aan hoe kwetsbaar deze patiënten zijn en wat het beloop is wanneer gekozen wordt voor een palliatief beleid’, stellen de onderzoekers. ‘We richten ons dan op meer comfort rond het sterfbed en niet op verlenging van het leven.’

De tevredenheid met de gekozen behandeling was in beide groepen hoog en de kwaliteit van het stervensproces werd zowel bij geopereerde als niet geopereerde patiënten als humaan ervaren door de naasten.

Aan deze studie werkten namens het Erasmus MC mee: dr. Esther van Lieshout, researchcoördinator Traumachirurgie van de afdeling Heelkunde, en promovendus Sverre Loggers, die tevens als eerste auteur tekende voor de paper in JAMA Surgery.

Tags bij dit artikel:

• trauma
• complicaties
• Erasmus MC
• kwaliteit van leven
• geopereerd
• verpleeghuis
• chirurgie
• heupfractuur