Miljoenen voor studies naar veelbelovende zorg

De bedragen wordt beschikbaar gesteld door Zorginstituut Nederland en ZonMw

Het Radboudumc ontvangt in totaal 8,3 miljoen euro voor onderzoeken naar veelbelovende zorg. Het betreft een studie naar laserbehandeling bij zeldzame hersentumoren (Mark ter Laan en Kristian Overduin) en een onderzoek naar gepersonaliseerde nazorg voor IC-patiënten (Marieke Zegers en Mark van den Boogaard). Ook doet het Radboudumc (Indira Tendolkar) mee aan een onderzoek onder leiding van Amsterdam UMC naar therapieresistente dwangstoornissen. De bedragen wordt beschikbaar gesteld door Zorginstituut Nederland en ZonMw.

Winst voor de patiënt: onderzoek lasertherapie bij hersentumor
Het Radboudumc krijgt samen met UMC Utrecht bijna 4 miljoen euro voor onderzoek naar hersentumoren. In Nederland krijgen jaarlijks 1.100 mensen een glioblastoom, een zeldzame kwaadaardige hersentumor. Dit is een hersentumor, waarbij de gemiddelde levensduur na de diagnose tot twee jaar is. Bij dertig procent van de patiënten kan de tumor niet met een operatie worden verwijderd. “Met Stereotactische Laser Ablatie (SLA) kunnen we deze patiënten een nieuwe optie bieden”, aldus neurochirurg Mark ter Laan van het Radboudumc die het onderzoek leidt. “Dit is een minimaal invasieve operatie die het gericht wegbranden van hersentumoren met laserlicht mogelijk maakt. 

De ingreep vindt plaats in een MRI-scanner.” De chirurg heeft zo tijdens de behandeling direct beelden van de hersentumor waardoor schade is te voorkomen aan omliggend weefsel met belangrijke functies. Onderzoek in het buitenland laat hoopvolle resultaten zien. Neurochirurg Pieter van Eijsden van UMC Utrecht: “Omdat hersentumoren vrij uitzonderlijk zijn, wordt relatief weinig in dit onderzoek geïnvesteerd in vergelijking met andere tumoren. Dat maakt deze toekenning extra bijzonder.” Het Radboudumc en UMC Utrecht gaan nu het effect, de complicaties en kosten van deze behandeling voor het eerst in Nederland onderzoeken, daarbij gesteund door de Landelijke Werkgroep Neuro-Oncologie en de patiëntenvereniging hersenletsel.nl. Ook wordt het effect op de overleving en de kwaliteit van leven onderzocht. Het onderzoek moet uitwijzen of SLA inderdaad een betere behandeling is voor patiënten met een glioblastoom, waarbij een operatie niet mogelijk is. Lees hier meer.

Gepersonaliseerde nazorg voor patiënten na IC-opname
Jaarlijks worden ongeveer 80.000 Nederlanders opgenomen op de intensive care. Zo’n 40.000 van hen houden langdurig fysieke, mentale en/of cognitieve klachten over aan hun opname, zoals vermoeidheid, spierzwakte, geheugen- en concentratieproblemen en angstklachten. Dit wordt ook wel het post intensive care syndroom (PICS) genoemd. “Het risico hierop heeft minder met ligduur of iemands leeftijd te maken, maar veel meer met iemands algehele mentale en fysieke gesteldheid voor opname”, aldus senior onderzoeker Mark van den Boogaard van het Radboudumc. 

De klachten kunnen maanden tot jaren aanhouden, en ertoe leiden dat iemand niet meer kan werken en financiële problemen krijgt. “IC-artsen zien dit probleem al jaren en zijn overtuigd dat gestructureerde, multidisciplinaire en persoonsgerichte nazorg werkt, maar het wetenschappelijk bewijs ontbreekt tot dusverre,” vertelt senior onderzoeker Marieke Zegers, samen met Van den Boogaard leiders van het onderzoek. De gepersonaliseerde nazorg zal bestaan uit een plan met gespecialiseerde zorgverleners, zoals een longarts, fysiotherapeut, diëtist en psycholoog. Het Radboudumc krijgt een subsidie van 1,6 miljoen euro voor deze studie, waaraan 1.540 patiënten gaan meedoen. Het onderzoek wordt uitgevoerd met Canisius Wilhelmina Ziekenhuis, Jeroen Bosch Ziekenhuis, Rijnstate en Bernhoven. Lees hier meer.

Veelbelovende behandeling voor therapieresistente dwangstoornis
Het Radboudumc maakt deel uit van een aantal ziekenhuizen en GGZ-instellingen die onder leiding van Amsterdam UMC onderzoek gaan doen naar een nieuwe behandeling van therapieresistente dwangstoornissen. Zij ontvangen een bedrag van 2,8 miljoen euro. Een dwangstoornis kan iemands leven en dat van zijn naasten, behoorlijk beperken. In Nederland lijden minstens 100.000 mensen aan een obsessieve-compulsieve stoornis (OCD). Ruwweg de helft van alle mensen met een dwangstoornis is met de bestaande zorg (cognitieve gedragstherapie en/of medicatie) niet of niet langdurig te genezen. 

Voor hen is er eigenlijk geen goed alternatief. De meest vergaande behandeling - hersenchirurgie of diepe hersenstimulatie – is alleen voor de meest extreme gevallen een optie. De komende jaren doen 250 patiënten mee aan het gesubsidieerde onderzoek naar een nieuwe, veelbelovende behandeling voor OCD. De veelbelovende behandeling waar het om draait heet repetitieve transcraniële magnetische stimulatie, ofwel rTMS. “We denken de groep die onvoldoende baat heeft bij cognitieve gedragstherapie beter te kunnen helpen”, zeggen onderzoeksleider en hoogleraar neuropsychiatrie Odile van den Heuvel (Amsterdam UMC) en Indira Tendolkar, hoogleraar psychiatrie in het Radboudumc. “Met behulp van een magnetisch veld wekken we een elektrische stroom op in de hersenen. Daarmee kunnen we het hersenencircuit stimuleren dat verantwoordelijk is voor controle op emoties en gedrag. We gaan als het ware de hersenen in optimale toestand brengen om de effecten van cognitieve gedragstherapie te vergroten.” Lees hier meer.

Tags bij dit artikel:

• Zorginstituut Nederland
• Radboudumc
• ZonMw
• Intensive Care
• MRI-scanner
• hersentumoren
• dwangstoornissen
• hersenstimulatie