Darmbacteriën zorgen voor meer of minder ontstekingsactiviteit

Dieetaanpassingen kunnen helpen om ontstekingsactiviteit in het lichaam te verminderen

Veel dierlijke producten, bewerkte voedingsmiddelen, alcohol en suiker eten of drinken zorgt ervoor dat via de samenstelling van de darmbacteriën eerder ontstekingsactiviteit in het lichaam kan ontstaan. Maar een dieet dat rijk is aan plantaardig voedsel zorgt juist voor het tegenovergestelde effect. Dit blijkt uit onderzoek van Rinse Weersma, Laura Bolte en Arnau Vich Vila van de afdelingen Maag Darm en Leverziekten en Genetica van het UMCG. De resultaten van hun onderzoek zijn dinsdag 13 april gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Gut. Volgens de onderzoekers laat deze studie zien dat dieetaanpassingen potentieel kunnen helpen om ontstekingsactiviteit in het lichaam te verminderen.

De samenstelling en hoeveelheid bacteriën in de darmen, ook wel het microbioom genoemd, heeft een directe invloed op de balans van ontstekingsremmende en -stimulerende reacties in de darmen. Dit ecosysteem beïnvloedt de immuniteit en is ook betrokken bij een groeiend aantal ontstekingsaandoeningen als diabetes, artritis en hartaandoeningen. Terwijl er veel onderzoek wordt gedaan naar ontstekingsremmende effecten van specifieke nutriënten, is nog weinig bekend over de invloed van voedingsmiddelen en voedingspatronen als geheel op de samenstelling van het darmmicrobioom en hoe deze bijgevolg ontstekingsreacties in de darm kunnen beïnvloeden.

Wisselwerking voeding, darmbacteriën en ontstekingen
Om dit na te gaan, keken de onderzoekers naar de wisselwerking tussen voedingsgewoontes, darmbacteriën en darmontstekingen bij mensen met een darmaandoening zoals de ziekte van Crohn of prikkelbaar darmsyndroom en bij mensen met normale gezonde darmen. Van alle deelnemers aan het onderzoek werd de ontlasting geanalyseerd en zij vulden een vragenlijst in om hun een goed beeld te krijgen van hun dieetpatronen. In totaal hebben de onderzoekers 173 dieetfactoren en hun relatie met het darmmicrobioom geanalyseerd.

Ontstekingsremmend of –stimulerend effect van bepaalde voeding 
Uit het onderzoek blijkt dat een hoge inname aan bewerkte voedingsmiddelen en van dieren afkomstige voedingsmiddelen leiden tot extra veel ontstekingsstimulerende activiteiten van bacteriën; activiteiten die eerder al in verband zijn gebracht met verschillende chronische ontstekingsziekten. Plantaardig voedsel en vis werden daarentegen in verband gebracht met ‘vriendelijke’ bacteriesoorten en ontstekingsremmende activiteit. Het eten van noten, vette vis, fruit, groenten en granen werd in verband gebracht met een grotere hoeveelheid bacteriën die vetzuren met een korte keten produceren: deze zuren helpen ontstekingen onder controle te houden en beschermen de integriteit van de cellen langs de darm. Ook een beperkte hoeveelheid rode wijn heeft dit effect.

Effect van sterke drank en patat
Uit de studie blijkt verder dat met minder gezonde activiteiten van de bacteriën in verband zijn te brengen: de totale alcoholinname, sterke drank en suiker, koffie en een fastfoodcluster van vlees, patat, mayonaise en frisdrank. Met ontstekingsremmende bacteriën zijn juist geassocieerd: zuivelproducten als karnemelk en yoghurt, voedselclusters van brood, peulvruchten, zoals linzen, erwten en kikkererwten; vis en noten.

Diëten kunnen ontstekingen voorkomen
Onderzoeksleider Rinse Weersma geeft aan dat het niet duidelijk is hoe lang het duurt voordat darmbacteriën reageren op veranderingen in het voedingspatroon. "We zijn in staat gebleken om voedingspatronen af te leiden die consistent samenhangen met groepen bacteriën en functies waarvan bekend is dat ze slijmvliesbescherming en ontstekingsremmende effecten afleiden. De reacties die zich voordoen bij zowel de gezonde groep patiënten als bij mensen zonder darmproblemen, kunnen relevant zijn voor andere ziektebeelden waarin ontsteking, microbiële veranderingen in de darm en voeding een rode draad vormen." Laura Bolte, diëtiste en arts in opleiding die het onderzoek uitvoerde, komt dan ook tot de conclusie dat langdurige diëten verrijkt met peulvruchten, groenten, fruit en noten of meer plantaardig voedsel boven dierlijk voedsel met een voorkeur voor magere zuivelproducten en vis, er toe kunnen leiden dat darmontstekingsprocessen via het darmmicrobioom worden voorkomen. Bolte: “Zeker als dit wordt gecombineerd met het vermijden van sterke alcoholische dranken, verwerkt vetrijk vlees en frisdrank."

Tags bij dit artikel:

• voedingsmiddelen
• UMCG
• bacteriën
• voedingspatroon
• chronische ontstekingsziektes
• ontstekingsremmende