Zes onderzoekers beloond met hoogste onderscheidingen in de Nederlandse wetenschap

De laureaten krijgen ieder 2,5 miljoen euro, te besteden aan wetenschappelijk onderzoek en activiteiten met betrekking tot kennisbenutting

Zes onderzoekers ontvangen dit jaar de hoogste onderscheidingen in de Nederlandse wetenschap. De Spinozapremie wordt toegekend aan prof. dr. Marc Koper, prof. dr. José van Dijck, prof. dr. ir. Lieven Vandersypen en prof.dr. Maria Yazdanbakhsh. Prof. dr. Bart Jacobs en prof. dr. Judi Mesman krijgen de Stevinpremie. De laureaten krijgen ieder 2,5 miljoen euro, te besteden aan wetenschappelijk onderzoek en activiteiten met betrekking tot kennisbenutting.

Internationaal vermaarde topwetenschappers
De onderzoekers ontvangen de premie voor hun uitmuntende, baanbrekende en inspirerende werk. Bij beide premies staat de kwaliteit van de onderzoeker voorop; waar bij de Spinozapremie de nadruk ligt op het wetenschappelijke werk en fundamentele vraagstukken, honoreert de Stevinpremie in de eerste plaats de maatschappelijke impact. De zes laureaten die dit jaar de premie ontvangen zijn:

Spinozapremie
Prof. dr. M.T.M. (Marc) Koper
Marc Koper (1967) is hoogleraar Katalyse en oppervlaktechemie aan de Universiteit Leiden. Hij is een internationaal leidend chemicus die uitblinkt op het terrein van elektrochemie, een deelgebied van de scheikunde dat elektrische energie gebruikt om chemische bindingen te maken of te verbreken. Met zijn fundamentele werk levert Koper cruciale bijdragen aan het vergroenen van onze energievoorziening en de chemische industrie.

Prof. dr. J.F.T.M. (José) van Dijck
José van Dijck  (1960) is hoogleraar Media en digitale samenleving aan de Universiteit Utrecht en is een topspeler in het internationale veld van de mediastudies. Ze toont in haar onderzoek de noodzaak aan om kritisch te kijken naar de invloed van digitale platforms, data en algoritmes op onze democratie. Haar inzichten helpen om de maatschappelijke impact van nieuwe media te begrijpen en openen de discussie over publieke waarden in de platformsamenleving.

Prof. dr. ir. L.M.K. (Lieven) Vandersypen
Lieven Vandersypen (1972) is Antoni van Leeuwenhoek professor in de Quantum-nanowetenschappen aan de TU Delft en wetenschappelijk directeur van QuTech. Vandersypen is een wereldwijd vermaard pionier op het gebied van quantum computing. Een quantumcomputer kan - gebaseerd op de ongerijmde fenomenen uit de quantummechanica – een enorm aantal berekeningen tegelijk uitvoeren. Vandersypen doet al meer dan twintig jaar leidende experimenten die de richting van het onderzoeksveld bepalen. Hij is een visionair die zijn veld verder brengt door de samenwerking te zoeken met partners binnen en buiten de wetenschap.

Prof. dr. M. (Maria) Yazdanbakhsh
Maria Yazdanbakhsh (1959) is hoogleraar Cellulaire immunologie van parasitaire infecties aan de Universiteit Leiden en afdelingshoofd parasitologie bij het LUMC. Ze is een grensoverschrijdende wetenschapper in verschillende opzichten. Zo is haar onderzoeksgroep multidisciplinair en vertaalt ze de uitkomsten van laboratoriumonderzoek naar klinische trials en veldonderzoek. Ze leverde een belangrijke bijdrage aan de Hygiëne Hypothese, die inhoudt dat infecties kunnen beschermen tegen het ontstaan van ontstekingsziekten zoals astma, allergieën en eczeem. Dankzij haar onderzoek wordt het mogelijk zowel betere vaccins te ontwikkelen tegen parasitaire infecties als betere geneesmiddelen tegen ontstekingsziekten.

Stevinpremie
Prof. dr. B.P.F. (Bart) Jacobs
Bart Jacobs (1963), hoogleraar Security, privacy en identity aan de Radboud Universiteit Nijmegen, is een internationaal bekende en gewaardeerde cybersecurityspecialist. Hij combineert theorie en praktijk in een wetenschappelijke topcarrière met een grote maatschappelijke bevlogenheid en excellente vaardigheden om zijn kennis en kunde breed over het voetlicht te brengen. Dat doet hij zowel wetenschappelijk, in politiek-bestuurlijke circuits, in gerenommeerde commissies en adviesraden, als ook voor het grote publiek.

Prof. dr. J. (Judi) Mesman
Judi Mesman (1974) is hoogleraar in de Interdisciplinaire studie van maatschappelijke uitdagingen bij Universiteit Leiden en dean van het Leiden University College in Den Haag. Zij doet onderzoek naar de intergenerationele overdracht van sociale normen en gedragspatronen in verschillende culturele contexten, en de gevolgen daarvan voor ongelijke kansen en vooroordelen in de maatschappij. Mesman zet zich breed in voor sociale rechtvaardigheid binnen en buiten haar vakgebied en is daarmee een toonaangevende onderzoeker in haar veld.

Het selectieproces
NWO nodigt een beperkt aantal personen uit om uit hoofde van hun functie wetenschappers voor te dragen als kandidaten voor een Spinozapremie of voor een Stevinpremie. Dit jaar ontving NWO voor elke premie circa 25 voordrachten. De Spinoza- en Stevincommissies bestaan uit twaalf leden, afkomstig uit verschillende landen en wetenschappen. Aan de Stevincommissie nemen tevens leden uit het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties deel. Op basis van de voordrachten maken de commissies een shortlist van maximaal acht kandidaten voor de Spinozapremie en zes voor de Stevinpremie. Per kandidaat gaan commissieleden vervolgens in gesprek met meerdere buitenlandse deskundigen. Mede op basis van deze gesprekken adviseerden de commissies NWO dit jaar vier Spinozapremies en twee Stevinpremies toe te kennen. Inclusief de nieuwe laureaten kent Nederland nu 101 Spinozalaureaten en acht Stevinlaureaten.

Uitreiking premies
De feestelijke uitreiking van de Spinozapremies en Stevinpremies vindt plaats op woensdag 13 oktober 2021. Tijdens de uitreiking geven de Spinoza- en Stevinlaureaten inzicht in de inhoud van hun onderzoek en wordt duidelijk waarvoor ze de premie willen inzetten.

Tags bij dit artikel:

• NWO
• wetenschappers
• wetenschappelijk onderzoek