Goede en toegankelijke begeleiding bij het afbouwen of stoppen van antidepressiva is belangrijk

Onderzoeksinstituut Nivel start samen met Amsterdam UMC en diverse andere partijen een tweejarig onderzoek naar de implementatie van een afbouwmethode voor antidepressiva in de eerstelijnszorg. Deze afbouwmethode wordt op dit moment alleen aangeboden via een afbouwpoli in de tweedelijnszorg bij GGZ inGeest. In Nederland gebruiken jaarlijks ongeveer 1,2 miljoen mensen antidepressiva. Ieder jaar stopt een flink deel van hen met deze medicatie, wat soms lastig kan zijn. Daarom is goede en toegankelijke begeleiding bij het afbouwen of stoppen van antidepressiva belangrijk. Eerstelijns zorgverleners worden opgeroepen mee te doen aan het onderzoek.

Antidepressiva helpen mensen met klachten als depressie of angst. Als deze klachten verdwijnen, kan iemand wellicht de medicatie afbouwen of zelfs helemaal stoppen. Het afbouwen van deze medicijnen leidt soms tot onttrekkingsverschijnselen zoals onrust, grieperig voelen of een brandend of prikkend gevoel aan de huid. Ontrekkingsverschijnselen kunnen soms ook lijken op de klachten waar iemand oorspronkelijk last van had, zoals angst en stemmingswisselingen. Goede begeleiding bij het afbouwen van de medicatie is daarom zeer belangrijk.

Beter afbouwen door combinatie van fysiek en online contact met zorgverleners
Om het afbouwen van antidepressiva toegankelijker en zorgvuldiger te begeleiden, wordt een bestaande innovatieve hybride afbouwmethode uit de tweedelijnszorg doorontwikkeld, geïmplementeerd en geëvalueerd voor de eerstelijnszorg. De methode combineert persoonlijke fysieke en online gesprekken om patiënten die hun antidepressivum willen afbouwen, te ondersteunen. De eigen regie van patiënten en hun naasten wordt door deze aanpak versterkt waardoor het afbouwproces veiliger en effectiever kan verlopen. Uiteindelijk kan dit leiden tot minder terugval en een hogere patiënttevredenheid. De afbouwmethode wordt al in de tweedelijnszorg gebruikt en wordt nu met hulp van de Afbouwpoli GGZ inGeest ook geschikt gemaakt voor de eerstelijnszorg. Hierdoor kunnen meer patiënten in hun vertrouwde omgeving, en via hun eigen huisarts, POH-GGZ of apotheker worden ondersteund.

Over het onderzoek
Dit tweejarige project wordt gefinancierd door ZonMw en is in oktober 2024 gestart. Het project is een multidisciplinaire samenwerking tussen Amsterdam UMC, Radboudumc, GGZ inGeest, MIND, onderzoeksinstituut Nivel, Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM) en Minddistrict. Het project start met een verkennende fase met focusgroepen, waarin wordt nagedacht over hoe de bestaande afbouwmethode geschikt kan worden gemaakt voor de eerstelijnszorg. Vervolgens wordt de afbouwmethode geïmplementeerd en geëvalueerd in 20 tot 30 huisartsenpraktijken.

Bron: Nivel