Extra daglicht goed voor mensen met dementie

Van verpleeghuis Vreugdehof in Amsterdam bezochten 49 bewoners met dementie drie keer per week ofwel de strandkamer ofwel het Grand Café

Als verpleeghuisbewoners met dementie regelmatig samen een gezellige, sociale omgeving met extra daglicht bezoeken, dan slapen zij beter en hebben zij minder depressieklachten. Dit blijkt uit een onderzoek van het Nivel en het VUmc, dat onlangs verscheen in het wetenschappelijke tijdschrift OBM Geriatrics.

Gedurende drie maanden bezochten 49 bewoners met dementie drie keer per week een half uur lang ofwel het ‘Grand Café’ ofwel de ‘strandkamer’. In het Grand Café stonden ronde tafels, oud meubilair en werden non-alcoholische drankjes geschonken. In de strandkamer, een ruimte met afbeeldingen van de zee en het strand als achtergrond en met zeegeluiden en een briesje, was extra daglicht aanwezig. Om het strandgevoel te vergroten droegen mensen een zonnebril. Om beide ruimtes goed met elkaar te kunnen vergelijken werd in het Grand Café ook extra daglicht aangeboden. Het gedrag van de bewoners werd geobserveerd en hun slaap-waakritme werd bijgehouden met een actigraaf, een polshorloge.

Beter slapen en minder depressieklachten
Bij bewoners die regelmatig het Grand Café bezochten nam de slaapefficiëntie, het percentage slaap van de tijd die iemand in bed ligt, gemiddeld toe met 10%. Het aantal depressieklachten nam af. Bij bewoners die regelmatig de strandkamer bezochten waren deze veranderingen niet te zien.

Daglicht mogelijk van positieve invloed op slaapwaakritme
Waarom een bezoek aan het Grand Café wel tot slaapverbetering en minder depressieklachten leidt en het bezoek aan de strandkamer niet, weten we niet precies. Een mogelijke verklaring is dat de bewoners in het Grand Café meer daglicht opvingen door de aanwezige speciale daglichtlamp en/of door de aanwezige ramen. In de strandkamer was er weliswaar ook een daglichtlamp, maar droegen bewoners een zonnebril; deze zal waarschijnlijk een deel van het licht hebben tegengehouden. Bovendien had de strandkamer geen ramen.

Meer activiteit verbetert mogelijk slaap en stemming
Een andere verklaring voor de positieve effecten is dat bezoekers van het Grand Café actiever waren dan die van de strandkamer, zo bleek uit de observaties. Waarschijnlijk zette een bezoek aan het Grand Café aan tot meer activiteit. Van zowel daglicht als activiteit is bekend dat ze een positieve invloed hebben op slaap en stemming.

Het onderzoek
Het pilotonderzoek was opgezet als een gerandomiseerde gecontroleerde studie, met herhaalde metingen en twee condities: een experimentele conditie (de strandkamer) en een controle-conditie (het Grand Café). Van verpleeghuis Vreugdehof in Amsterdam bezochten 49 bewoners met dementie drie keer per week ofwel de strandkamer ofwel het Grand Café. Er werden metingen verricht naar depressie, agitatie en apathie, naar slaap-waakritme, activiteit en stemming. De verwachting was dat de strandkamer meer positieve effecten zou hebben op de bewoners met dementie dan het Grand Café, doordat in de strandkamer verschillende zintuigen (horen, zien, voelen) rondom een positief thema (strand) gelijktijdig en actief gestimuleerd werden. Dit bleek niet het geval te zijn.

Het onderzoek werd gesubsidieerd door Stichting RCOAK (Roomsch Catholijk Oude Armen Kantoor), een Amsterdams charitatief vermogensfonds dat initiatieven en projecten ondersteunt die de kwaliteit van leven van ouderen en kwetsbare groepen bevorderen.

Tags bij dit artikel:

• depressie
• positieve
• dementie
• NIVEL
• verpleeghuisbewoners
• slaap
• activiteit
• stemming