Europese samenwerking gaat mug te lijf

Ziekteverwekkers die door muggen en andere insecten worden overgedragen vormen wereldwijd een groot gevaar voor de volksgezondheid.

Bekend zijn virusinfecties zoals dengue, Zika en gele koorts en parasitaire infectieziekten zoals malaria en rivierblindheid. Anders dan veel mensen denken, beperken deze ziektes zich niet tot de tropische gebieden. Ook in Europa komen ze op en verdwijnen niet vanzelf. Actieve bestrijding van de ziektes en de insecten die deze ziekteverwekkers overdragen is noodzakelijk.

Klimaatverandering

Door de klimaatverandering verspreiden ziekteverspreidende insecten, zoals de tijgermug Aedes albopictus, zich naar het noorden en vestigen zij zich in Zuid-Europa. Ook de toenemende menselijke mobiliteit, inclusief die van besmette personen, vergroot het risico op de verspreiding van ziektes. De ziekteverwekkers passen zich aan de Europese omstandigheden aan.

Insecten verspreiden naast ziektes voor de mens, ook ziektes bij andere dieren. Bekende voorbeelden zijn de grootschalige uitbraken van het blauwtong- en het Schmallenbergvirus onder vee. Deze hebben een grote economische impact. Insecten die zich voeden met het bloed van wilde dieren, kunnen daarnaast de overdracht van nieuwe ziekteverwekkers van dier tot mens in de hand werken.

Muggenkweek

Het belangrijkste doel van Infravec2 is om onderzoeksfaciliteiten in Europa te bundelen. Hiermee krijgen onderzoekers en bedrijven sneller toegang tot kennis en onderzoeksmaterialen. Het Radboudumc heeft de grootste kweekfaciliteit van met malaria geïnfecteerde muggen in Europa en is daarmee een belangrijke bron van onderzoek voor het Infravec2 project . Tevens draagt het Radboudumc bij aan het onderzoek naar de verspreiding van virussen zoals Dengue en Zika door Aedes (tijger)muggen. “Met dit sterke Europese netwerk hopen wij een belangrijke bijdrage te leveren aan de betere bestijding van de insectgebonden ziektes” aldus Robert Sauerwein, hoogleraar Medische Parasitologie in het Radboudumc.

Muggengedrag

Wageningen University & Research opent de deuren van het BSL-3 lab voor onderzoek naar het gedrag van geïnfecteerde muggen. “In Wageningen kunnen we in een veilige omgeving muggen blootstellen aan verschillende virussen, zoals Zika en chikungunya. We onderzoeken of deze muggen daadwerkelijk virussen kunnen overdragen en vervolgens hoe het gedrag van de mug door zo’n virusinfectie beïnvloed wordt. Virologie en entomologie kunnen hierbij niet zonder elkaar. Het BSL-3 lab is de locatie om deze twee onderzoeksvelden samen te voegen, dat maakt het lab uniek in Europa”, aldus Sander Koenraadt, universitair docent Entomologie in Wageningen.

Moleculaire streepjescode

TropIQ Health Sciences is in 2011 als spin-off van het Radboudumc opgericht en draagt binnen het Europese consortium bij aan de commerciële activiteiten. Het bedrijf biedt toegang tot technologie om muggen met een moleculaire streepjescode uit te rusten, en maakt daarmee grootschalig onderzoek naar nieuwe medicijnen mogelijk. "Dit is een prachtig voorbeeld van een publiek-private samenwerking', aldus Koen Dechering, CEO van TropIQ. 'Samen kunnen we de bestrijding van insectgebonden ziektes versnellen'.

Op de lange termijn moet Infravec2 leiden tot een Europees netwerk voor de aanpak van insectgebonden infectieziekten. Hiermee kan snel ingespeeld worden op de verspreiding van nieuwe ziektes, of kunnen nieuwe epidemieën worden voorspeld.

Tags bij dit artikel:

• Europese
• samenwerking
• mug