Normaal gesproken treedt een dergelijk piek aan klusletsels alleen op rondom Pasen, Hemelvaart en Pinksteren

Niet alleen de omzet van bouwmarkten schoot omhoog tijdens de lockdown; ook het aantal patiënten dat zich met een klusletsel op de eerste hulp meldde, vertoont een flinke piek. Tijdens de lockdown meldden zich landelijk 152 patiënten op de spoedeisende hulp met ernstige tot zeer ernstige klusletsels. Dit blijkt uit een onderzoek geïnitieerd door Nederlandse Vereniging voor Handchirurgie (NVvH) en de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC). Normaal gesproken treedt een dergelijk piek aan klusletsels alleen op rondom Pasen, Hemelvaart en Pinksteren. Mick Kreulen plastisch chirurg in het Rode Kruis Ziekenhuis en Johan Vehof, plastisch chirurg in het Rijnstate Ziekenhuis, beiden bestuurslid van de NVvH: “Ondanks de waarschuwing voor de risico’s van ‘klussen tijdens corona’ die we in maart deelden, zagen we dit jaar eerder en aanzienlijk meer klusletsels. De vele ‘doe-het-zelvers’ tijdens de lockdown en het mooie weer lijken een belangrijke oorzaak.” Een analyse van klusletsels in de maanden maart, april en mei van dit jaar onderschrijft dit beeld.

Uit een inventarisatie door de behandelende chirurgen blijkt dat er vergeleken met voorgaande jaren meer mensen met klusletsel op de spoedeisende hulp terecht zijn gekomen. Het merendeel van de klusletsels betreft doorgesneden pezen en zenuwen in de hand of arm, botbreuken en zelfs (deels) geamputeerde vingers. Klusletsels aan de handen leiden in zo’n 20% van de gevallen tot blijvend letsel bij de patiënten en soms zelfs tot blijvende invaliditeit en arbeidsongeschiktheid.

Grootste risico is blijvend letsel
Uit de inventarisatie blijkt dat in totaal 152 mensen met ernstige tot zeer ernstige klusletsels op de SEH terecht zijn gekomen. De meerderheid van de patiënten (93%) kampt met hand- en polsletsel. In 18 procent van de gevallen zorgde dit voor blijvend letsel aan arm, hand, lichaam of gezicht. In 40% procent van de gevallen werden als gevolg van het ongeluk één of meerdere vingers (deels) geamputeerd. In voorgaande jaren resulteerde slechts 25% van de klusletsels in een amputatie.

Zestig procent van de ongelukken vindt plaats tijdens het klussen buitenshuis. Het klusgereedschap dat de meeste slachtoffers eiste was de cirkelzaag (36%), gevolgd door de haakse slijper (10%). Het overgrote deel van de patiënten is man (128) in de leeftijd van 13 tot 79 jaar. Bijna 30% van de patiënten heeft een herstelperiode nodig van 3 maanden tot een jaar. “Mensen zijn natuurlijk veel in en om het huis geweest de afgelopen periode en het was erg lekker weer”, zegt Niek Wolvetang, onderzoeker en arts-assistent plastische chirurgie Rijnstate. “Dit heeft ervoor gezorgd dat mensen flink aan de slag zijn gegaan in huis en tuin. Ondanks een gebrek aan ervaring gebruiken ze vaak zwaar materieel, zoals een cirkelzaag of haakse slijper, waarvan ze de risico’s onderschatten. De effecten daarvan hebben wij helaas teruggezien in het aantal geregistreerde klusletsels op de spoedeisende hulpen in het hele land.”

Gevolgen van ondeskundig klussen onderschat
15 tot 20 procent van de mensen die zich meldt bij de Spoedeisende Hulp (SEH) van een ziekenhuis heeft letsel aan de handen. Handletsel kan tot langdurige arbeidsongeschiktheid of zelfs blijvende invaliditeit leiden. Dit is een belangrijke reden voor langdurig ziekteverzuim. Mede hierdoor is handletsel een van de duurste letsels: gemiddeld gaat 20 procent op aan medische kosten en 80 procent aan arbeidskosten wegens langdurig verzuim.

Vehof: “Mensen onderschatten de risico’s en nemen de gevaren die bij klussen komen kijken niet serieus. De analyse laat opnieuw zien dat thuisklusletsels ernstige gevolgen kunnen hebben. De NVvH en NVPC dringen dan ook aan op meer voorzichtigheid en betere voorlichting en voorbereiding voor het veilig gebruik van gereedschap bij het klussen in en om het huis.”